زاج سفید چیست و چه کاربردی دارد؟ خطرات آلوم و استفاده از آن در طب سنتی

زاج سفید یا همان الوم که به صورت‌های تکه ای یا پودر می‌توان از داروخانه‌ها و عطاری‌ها تهیه کرد، استفاده‌های زیادی به عنوان دارو یا در تهیه خوراکی‌ها دارد. زاج با فرمول شیمیایی خخاص خود انواع مختلفی دارد. این ماده برای اهداف پزشکی و به عنوان ماده ای ضد عرق و برای پاکسازی دهان و دندان، درمان انواع جوش و خارج، شوره و شپش شناخته می‌شود. استفاده از آن می‌تواند مضرات و خطرانی برای انسان داشته باشد. در این مقاله قصد داریم به طور مفصل به کاربردها، مضرات، خواص و استفاده از این ماده پرکاربرد در طب سنتی بپردازیم.

تاریخچه زاج سفید

به نظر می‌رسد اولین بار زاج پتاسیم در چین و مصر و برای کاهش بوهای تند استفاده شده است. سال ۱۰۰ پس از میلاد مسیح، پلینوس (Plinus) مورخ رومی در کتاب خود، تولید آلومن رومانوم (ALLUM RPMANUM) از طریق حل مکرر نمک‌های زاج پتاسیم در آب را مطرح کرده است. کریستال‌های بزرگ حاصل از این واکنش، برای کاهش/تسکین ورم‌ها و التهاب‌های داخلی استفاده می‌شد.

در قرن ۸، برای اولین بار تولید زاج از طریق تبلور مکرر در بین‌النهرین انجام شد. این بلورهای با کیفیت با نام آلومن دروکا (ALUUMEN DE ROCCA) معروف بودند. در سال ۱۲۴۸ میلادی، یک کارخانه بزرگ تولید زاج در نپال ساخته شد. در این کارخانه بلورهای زاج پتاسیم با کیفیت بالا و برای استفاده‌های درمانی تولید می‌شدند، در همین زمان زاج پتاسیم صنعتی نیز برای دباغی چرم و تولید کاغذ مورد استفاده قرار می‌گرفت.

در قرن ۱۵، حضور یک کارخانه تولید زاج در جزیره ایچیا ثبت شد. در سال ۱۴۸۵ کارخانه مشهور تولید زاج در واتیکان شروع به کار کرد. تولید زاج در انگلستان در قرن ۱۷ آغاز شد. در سال ۱۷۷۷ شیمیدان فرانسوی به نام اِی اِل لاووزیه اولین شرح دقیق از تولید زاج کالی (Kali-Alum) را ارائه کرد که همچنان تعاریف او در اروپا و برای مصارف صنعتی، مورد استفاده هستند.

زاج پتاسیم با این تاریخچه طولانی و مصارف مختلف، همچنان یک بخش حیاتی از صنعت و مراقبت سلامت است. دکترهای درمانگاه‌های مشهور مانند کلینیک مایا برای بیماران مبتلا به درماتیت، بلورهای زاج را تجویز می‌کنند و بیمارستان نظامی والتر رید سنگ‌های دئودورانت و همچنین اسپری‌هایی از زاج را برای بیمارانی که عمل جراحی داشته‌اند و بیماران سرطانی که تحت پرتودرمانی هستند، تجویز می‌کنند.

تمامی این موارد از پزشکی قرن ۲۱، مربوط به استفاده از یک روش درمانی محافظتی خالص، بی‌خطر و بسیار قدیمی هستند. اکنون می‌دانیم که باید ممنون تاریخی باشیم که این موارد را به ما آموزش داده است.

انواع زاج سفید

زاج سفید درواقع سولفات دوگانه پتاسیم یا هرنوع فلز تک ظرفیتی دیگر مانند سدیم یا آمونیوم همراه با یک فلز سه ظرفیتی مانند آلومینیوم، آهن یا کروم است. به این ترتیب انواع زاج‌های زیر وجود دارند.

زاج سدیم

زاج سدیم بیشتر در طبیعت و از مندوزیت معدنی تولید می‌شود. به نام زاج سودا مشهور است. در آب حل نمی‌شود و تصفیه آن خیلی سخت است. از این نوع زاج در تهیه بکینگ‌پودر و همچنین ترکیبات اسیدی‌کننده در غذاها استفاده می‌شود.

زاج آمونیوم

زاج آمونیوم یک سولفات دو ظرفیتی بلوری سفید از آلومینیوم است که در تصفیه آب، چسب‌های گیاهی، در سیمان سرامیکی، در دئودورانت‌ها (البته زاج پتاسیم در این مورد کاربرد بیشتری دارد)، در دباغی، رنگرزی و همچنین تولید پارچه‌های ضد حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زاج پتاس

آلومینیوم پتاسیم سولفات، زاج پتاس فقط به عنوان داروی بند آور خون و همچنین گندزدا در مراحل مختلف آماده‌سازی غذا مانند ترشی گذاشتن، همچنین در تخمیر و به عنوان کرکینه‌ساز در تصفیه آب و چیزهای دیگر استفاده می‌شود.

زاج سودا

زاج سودا بیشتر در طبیعت و از مندوزیت بوجود می‌آید، به شدت در آب حل می‌شود و همچنین تصفیه آن خیلی سخت است. در تهیه نمک آن بهتر است که عناصر محلول را در سرما ترکیب کنید، در دمای زیر ۶۰ درجه سانتیگراد آن را ‌تبخیر کنید.

در دمای صفر درجه سانتیگراد مقدار ۱۰۰ واحد آب با ۱۱۰ واحد زاج سدیم حل می‌شود و در دمای ۱۶ درجه سانتیگراد ۵۱ واحد زاج سدیم در این مقدار آب حل می‌شود. زاج سودا در تولید بکینگ‌پودر و مواد اسیدی‌کننده غذا استفاده می‌شود.

زاج کروم

زاج کروم یا زاج کرومیوم دارای فرمول است. این ترکیب بنفش پررنگ در دباغی استفاده می‌شود و می‌توان آن را به همراه انواع دیگر زاج برای رشد گیاه استوخودوس یا کریستال‌های بنفش بکار برد.

زاج‌های سلنات

هرگاه سلنیوم جایگزین سولفور شود و در نتیجه آن سلنات دریافت کنید، زاج سلنات بوجود می‌‌آید. زاج‌های دارای سلنیوم، اکسید کننده‌های قوی هستند، بنابراین از آنها در مواد گندزدا و دیگر چیزها استفاده می‌شود.

آلومینیوم سولفات

آلومینیوم سولفات به زاج کاغذساز معروف است. اگرچه به این ترکیب در ارتباطات صنعتی، زاج می‌گویند اما به صورت تخصصی درست نیست؛ زیرا خواص آن بسیار متفاوت از خواص زاج‌های مطرح‌شده در بالا است. بیشتر مواد هماور صنعتی که با زاج ساخته می‌شوند، درواقع از آلومینیوم سولفات هستند.

آیا زاج سفید بی‌خطر است؟

زاج سفید یکی از مواد اولیه در برخی غذاها و بعضی محصولات غیر خوراکی است. اگر عادت دارید که برچسب روی مواد غذایی را به دقت بخوانید، ممکن است کنجکاو شوید که زاج سفید چیست و آیا ماده بی‌خطری است؟ در جواب به این سوال باید گفت بله معمولا خطرناک است اما در مقادیر کم.

بی‌خطر بودن زاج سفید به عوامل متعددی بستگی دارد. هر نوع آلومینیوم سولفات، از جمله نمونه‌های شیمیایی و سمی آن را می‌توان «زاج سفید» نامید. البته زاج سفیدی که برای ترشی گذاشتن و در دئودورانت‌ها استفاده می‌شود، سولفات پتاسیم است. سدیم آلومینیوم سولفات نوعی زاج سفید است که در بکینگ پودرهای (پودر قنادی) صنعتی استفاده می‌شود.

زاج پتاسیم در ماراسکینو چریز (گیلاسی که در لیکور خوابانده شده است) و ترشیجات استفاده می‌شود. آلومینیوم کمک می‌کند که دیواره سلولی میوه‌ها و سبزیجات محکم بماند، در نتیجه ترشی‌ها ترد و گیلاس‌ها سفت می‌شوند. اگرچه سازمان غذا و داروی آمریکا، زاج سفید را به عنوان یک ماده غذایی تایید کرده است، اما استفاده از مقادیر بالای آن سمی و خطرناک است.

در حال حاضر سعی بر این است که با کاهش وابستگی به مواد شیمیایی، ساختار غذاها بهبود پیدا کند. زاج سفید ممکن است برای خیس کردن مواد ترشی به کار رود، اما در حال حاضر دیگر در محلول نهایی ترشی، استفاده نمی‌شود.

زاج سفید موجود در دئودورانت‌ها ممکن است از طریق پوست، وارد جریان خون شود. اگرچه بر طبق سازمان غذا و دارو، استفاده از زاج سفید در این مورد کاملا بی‌خطر است، اما اگر فردی بیش از اندازه در معرض یون‌های آلومینیوم موجود در زاج سفید قرار بگیرد، ممکن است سلامتش به خطر بیفتد.

زیرا برخی از مواد آن جذب پوست می‌شوند؛ برای مقابله با این مسئله، بهتر است به جای استفاده هرروزه از دئودورانت‌ها، یک روز در میان از آنها استفاده کنید.

زاج سفید یکی از مواد اصلی مورد استفاده در پودرها و مدادهای خون‌بند است. البته این مقدار جزئی که بخاطر استفاده‌های گاه گاه انجام می‌شود، نباید خطری برای سلامتی داشته باشد.

به زنان توصیه اکید می‌شود که از زاج سفید برای تنگ کردن دیواره واژن استفاده نکنند. اگرچه ویژگی تنگ‌کننده این ماده معدنی ممکن است بافت واژن را تنگ کند، اما استفاده از زاج سفید برای این مورد، ممکن است منجر به جراحت، افزایش احتمال عفونت و جذب مواد شیمیایی شود.

مضرات زاج سفید یا آلوم برای سلامتی

تمامی اشکال زاج سفید می‌توانند باعث التهاب پوست و غشاء‌های مخاطی شوند. تنفس زاج سفید می‌تواند باعث آسیب به شش‌ها شود. آلومینیوم همچنین ممکن است به بافت‌های شش حمله کند؛ زیرا یک نوع نمک است و خوردن مقادیر زیاد زاج سفید می‌تواند باعث حالت تهوع شما شود.

معمولا بلعیدن زاج سفید باعث استفراغ می‌شود، اما اگر مانع استفراغ و پس آوردن شوید، زاج سفید ممکن است تعادل یونی موجود در جریان خون را به هم بریزد و در این مورد واکنش بدن همانند واکنش به مصرف بیش از حد هر نوع الکترولیت دیگرخواهد بود.

البته مهم‌ترین نگرانی درباره زاج سفید مربوط به وقتی است که برای مدت زمان طولانی در معرض مقادیر کم آن قرار بگیریم. آلومینیوم موجود در رژیم غذایی یا محصولات مراقبتی ممکن است سبب نابودی بافت‌های سیستم عصبی شود.

گفته می‌شود تماس طولانی مدت با آلومینیوم ممکن است منجر به افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها، پلاک مغزی یا بیماری آلزایمر شود، اما در حال حاضر شواهدی برای پشتیبانی از این ادعا وجود ندارد.

زاج سفید حاصل از منابع طبیعی ممکن است حاوی ناخالصی‌هایی شامل فلزات سمی مانند کروم باشد. از آنجاییکه ترکیب شیمیایی زاج سفید طبیعی متغیر است، چنانچه احتمال بلع یا جذب مواد معدنی و ورود آن به خون وجود داشته باشد، بهتر است از استفاده از آن جلوگیری شود.

خواص زاج سفید برای سلامتی

زاج سفید نامی است که معمولا برای دو دسته از نمک‌ها استفاده می‌شود: پتاسیم آلومینیوم فسفات و همچنین آمونیوم آلومینیوم سولفات. نوع طبیعی این ماده برای بیش از ۲۰۰۰ سال، کاربردهای وسیعی داشته است. پیش از شروع قرن بیستم، از این ماده برای ترشی گذاشتن، کنسرو کردن، دباغی چرم و پخت و پز استفاده میشد.

سپس به خاطر نگرانی‌های موجود در ارتباط با اثرات جانبی آن، استفاده از زاج سفید در فرآوری غذاها، به شدت کاهش پیدا کرد. متخصصین حوزه پزشکی و مراقبت سلامت، همچنان از این ماده برای پرداختن به زخم‌ها و بیماری‌ها استفاده می‌کنند.

زاج سفید در پزشکی و واکسن

در پزشکی، از زاج سفید معمولا به عنوان داروی هم‌کش برای جمع کردن بافت‌های زخمی و کاهش جریان مایعات به خارج از بدن، به عنوان خون‌بند ‌برای منقبض کردن بافت‌های آلی و توقف یا کاهش خونریزی و همچنین اگر کسی مواد سمی بلعیده باشد، به عنوان عامل تهوع‌آور برای تحریک استفراغ کردن استفاده می‌شود.

علاوه بر آن معمولا از آن برای افزایش اثر واکسن‌های خاص و همچنین جلوگیری یا درمان عفونت استفاده می‌کنند. دامپزشک‌ها عموما به کسانی که حیوان خانگی دارند پیشنهاد می‌کنند در صورتی که هنگام گرفتن ناخن حیوان، با خونریزی مواجه شدند، از پودر زاج سفید برای توقف خونریزی استفاده کنند.

وقتی این ترکیب برای تولید واکسن استفاده شود، واقعا به عنوان یک عامل کمکی، یا مکمل تلقی می‌شود. آزمایشات نشان داده‌اند عوامل کمکی که دارای آلومینیوم هستند، سبب می‌شوند اثرات واکسن طولانی‌تر شوند و همچنین آنتی‌بادی بیشتری در بدن تولید می‌کنند.

واکسن‌های دارای این ترکیب که مشهور هستند و در ایالات متحده مجوز گرفته‌اند و معمولا به کودکان تزریق می‌شوند عبارت از واکسن‌های دیفتری-کزاز-سیاه سرفه (DTP)، دیفتری-کزاز-سیاه‌سرفه یک سلولی (DTaP) (یک سلولی به معنای آن است که تمام سلول‌ها درگیر سیاه‌سرفه نیستند)، هپاتیت A و B؛ پاپیلوما ویروس انسانی (HPV)؛ و هاری هستند.

زاج سفید هنوز هم یکی از اجزاء سازنده بسیاری از محصولات پزشکی است. برای مثال مردم برای جلوگیری از خونریزی حاصل از اصلاح صورت، از مداد خون‌بند، چوب‌های کوتاهی از جنس زاج سفید که دقیقا به شکل مداد درست می‌شوند، استفاده می‌کنند. این ماده همچنین جزو مواد اولیه خمیر دندان و پودر دندان است.

زاج سفید و تصفیه آب

زاج سفید اغلب برای تصفیه ناخالصی‌های موجود در آب و تمیز کردن آن، استفاده می‌شود. البته این مورد تنها یکی از موارد بیشمار استفاده از این نمک و کاربردهای آن در محصولات زیبایی و بهداشتی است.

زاج سفید برای آفت دهان

بسیاری از مردم فکر می‌کنند پودر زاج سفید یک درمان خانگی موثر برای آفت دهان است. موافقین این درمان، معمولا تاکید می‌کنند که چندین بار مالیدن این پودر بر روی آفت در هر روز، باعث بهبودی سریع آفت می‌شود.

هرکسی که از این روش درمانی استفاده می‌کند باید با اثرات منفی احتمالی آن آشنا باشد. زخم‌ها ممکن است بسوزند و همچنین این پودر گاهی باعث جمع شدن دهان می‌شود. متخصصین همچنین توصیه می‌کنند وقتی کسی از این پودر در دهان یا نزدیک به دهان استفاده می‌کند بلافاصله بعد از مصرف، دهان خود را بشویند؛ زیرا این ترکیب ممکن است باعث استفراغ شود.

عموما برای آفت دهان، یک تکه کوچک زاج سفید را پودر می‌کنند و سپس مقداری از آن پودر را روی آفت می‌گذارند. روز اول دهان می‌سوزد، اما روز بعد معمولا از شر آفت خلاص شده‌اید. البته برخی دوست ندارند که از پودر زاج به آن شکل استفاده کنند و کودکان نمی‌توانند سوزش حاصل از پودر را تحمل کنند.

یک روش خانگی شسشتشوی دهان با زاج وجود دارد که به رفع این مشکل کمک می‌کند. برای انجام این کار، زاج را در هاون بکوبید. کمی آب داخل یک ماهیتابه بریزید و آن را روی گاز بگذارید که آب به جوش بیاید، در همین حین کمی نمک به آب اضافه کنید، وقتی نمک در آب حل شد، ماهیتابه را از روی شعله بردارید و پودر زاج را با آن مخلوط کنید.

وقتی زاج درون محلول حل شد، آن را از صافی رد کنید. حداقل ۲ الی ۳ بار در روز، دهان را با این محلول بشویید. نمک برای درمان آفت دهان بشدت توصیه می‌شود و این روش شستشوی دهان، برای بزرگسالان و کودکان آسان و بی‌خطر است. اگر قصد دارید فقط پودر زاج را مستقیما استفاده کنید، حتما حواستان را جمع کنید که نباید به هیچ‌وجه آن را قورت دهید و فقط مقدار کمی استفاده کنید.

زاج سفید برای درمان عفونت چشم

زاج سفید برای مقابله با عفونت چشم نیز عالی عمل می‌کند. برای درمان عفونت، زاج را با کمی آب، روی تخته چوب صندل بمالید. باید به خوبی آن را بمالید تا به حالت خمیر در بیاید، البته این ماده به آسانی به شکل خمیر نمی‌شود.

خمیر بدست‌آمده بسیار موثر است، البته هربار موقع استفاده، کمی می‌سوزد؛ اما این سوزش در همان روز رفع می‌شود و سپس از شر عفونت چشم راحت می‌شوید. این ماده را می‌توان برای سال‌ها نگهداری و مصرف کرد.

 زاج و شستشوی دهان و دندان

یکی از دلایل اصلی نفس بدبو مربوط به رشد باکتری است که اغلب منجر به ایجاد اسیدها و مواد سمی می‌شود. شستشوی دهان با دهان‌شویه زاج از رشد باکتری جلوگیری می‌کند و باکتری‌های موجود را از دهان پاک می‌کند.

 زاج و رفع گرفتگی عضلات

از ترکیب زاج سفید و زردچوبه، ماده‌ای بدست می‌آید که به عنوان یک داروی فوق‌العاده و طبیعی برای تسکین گرفتگی عضلات است. خاصیت زاج در رقیق کردن خون، در کنار خاصیت گندزدایی زردچوبه، باعث مفید بودن این راهکار می‌شود.

زاج سفید و رفع پاشنه‌ ترک خورده

پودر زاج یک درمان موثر برای ترک پاشنه است. به این منظور، باید زاج را در یک ظرف خالی و کوچک گرم کنید. وقتی زاج را گرم کنید، مایع می‌شود و کف می‌کند. وقتی تمام آب آن بخار شد، یک ترکیب ریز ریز باقی می‌ماند. وقتی که خنک شد، واقعا پودر می‌شود.

سپس آن را با روغن نارگیل ترکیب کنید و روی پاها بمالید. این ترکیب را باید به آرامی به کف پاها بمالید، وگرنه مالیدن آن به پاشنه‌ها کار سختی است. اگر این ترکیب را برای مدتی و به صورت منظم استفاده کنید، اثرات فوق‌العاده‌ای خواهد داشت.

بریدگی‌های همراه با خونریزی

بعضی تحقیقات نشان داده‌اند این ماده حتی برای درمان بریدگی‌های همراه با خونریزی نیز مفید است. شما می‌توانید با مالیدن تفاله زاج بر روی این نوع بریدگی‌ها، از خونریزی بیشتر جلوگیری کنید.

اما به یاد داشته باشید که اگر بریدگی عمقی است و خونریزی نیز به سادگی بند نمی‌آید، حتما به دنبال کمک‌های پزشکی حرفه‌ای باشید؛ بنابراین در چنین مواردی، تنها وابسته به تفاله زاج نباشید.

خواص زاج سفید در درمان قارچ انگشتان پا

زاج سفید می‌تواند یکی از درمان‌های احتمالی برای قارچ انگشتان پا باشد. ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری از زاج سفید را داخل آب گرم بریزید و سپس پاها را داخل آب بگذارید و تا سرد شدن آب، صبر کنید.

حداقل ۲۰ دقیقه پاها را داخل آب نگاه دارید. سپس پاها را خشک کنید و هیچ جوراب یا پارچه‌ای دور پاها نپیچید تا قارچ‌ها درمان شوند. برای کاهش قارچ‌ها و درمان سریع‌تر، این کار را هرروز انجام دهید.

استفاده از زاج برای تصفیه آب

زاج سفید عملکرد فوق‌العاده‌ای در تصفیه آب دارد. برای پاک کردن آب گل‌آلود، به ازای هر لیتر آب، یک گرم پودر زاج داخل آن بریزید. خواهید دید که که ذرات گلی، ته‌نشین می‌شوند و آب تمیز می‌شود. دفعه بعد که به پیک‌نیک می‌روید، یک تکه زاج سفید نیز به همراه داشته باشید.

استفاده از زاج به عنوان خوشبوکننده

زاج سفید به خاطر خاصیت ضد باکتریایی و همچنین میکروب‌کشی، می‌تواند به عنوان یک دئودورانت عالی عمل کند. برای ساخت این دئودورانت، زاج سفید را به همراه صمغ مُر پودر کنید و سپس از آن به عنوان پودر آرایشی استفاده کنید.

یا اینکه می‌توانید یک تکه زاج را خیس و سپس استفاده کنید. البته توصیه می‌شود که از استفاده هرروزه آن خودداری شود، بهتر است هر دو روز یکبار از آن استفاده کنید.

استفاده از زاج برای اصلاح مو

در قدیم از زاج سفید برای اصلاح موهای زائد استفاده می‌کردند. در گذشته زن‌ها از زاج سفید برای اصلاح موهای زائد، مانند موهای پشت لب استفاده می‌کردند. به این منظور، نصف قاشق غذاخوری از پودر زاج را با یک قاشق غذا خوری گلاب مخلوط کنید.

سپس به مقدار لازم از این ترکیب را روی محل مورد نظر بگذارید. نسبت مناسب پودر زاج به آب تقریبا ۱ به ۲ است. وقتی موها برداشته شدند یا وکس کردن کامل شد، از ترکیب زاج روی بقیه صورت یا نقاطی که قصد اصلاح آن را دارید، بگذارید.

اجازه دهید که این ترکیب به مدت ۲۰ دقیقه روی پوست‌تان بماند. اگر احساس کردید که ترکیب زاج خیلی خشک شده است، می‌توانید کمی گلاب روی آن بپاشید تا بتوانید مدت زمان بیشتری آن را روی صورت‌تان نگه دارید.

سپس صورت‌تان را به دقت پاک کنید و روی صورت خشک‌تان دست بکشید. این ماده را می‌‌توانید روی دست‌ها و پاها استفاده کنید. بعد از خشک کردن محل، از مرطوب‌کننده استفاده کنید. استفاده از روغن نارگیل به عنوان مرطوب‌کننده گزینه خوبی است. ترکیب زاج و گلاب را نباید دور چشم و اطراف آن استفاده کنید.

زاج سفید و رفع چین و چروک

پوست به خاطر عوامل داخلی یا خارجی ممکن است انعطاف خود را از دست بدهد و چروک شود یا روی آن خط‌های عمیق بیفتد. این خطوط ظاهر شما را بد می‌کنند و سنتان را بالا نشان می‌دهند. مواد مشهور موجود در زاج، می‌توانند به شما کمک کنند که این چین و چروک‌ها را از بین ببرید.

استفاده از زاج سفید برای جوش‌ها

جوش‌ها رایج‌ترین مشکل پوستی در بین مردم هستند و پیشگیری از آنها تقریبا غیر ممکن است. درمان‌های خانگی بیشماری برای مقابله با جوش‌ها و کاهش ورم ناشی از آنها، وجود دارد. ماسک پوستی پودر زاج با خاصیت میکروب‌کشی و خنک‌کنندگی که دارد، می‌تواند به از بین بردن جوش‌ها کمک کند.

قاعدتا استفاده از روغن های گیاهی  و یک رژیم غذایی مناسب جوش نیز انتخاب های بسیار مناسبی برای درمان انواع جوش هستند.

استفاده از زاج برای درمان شپش

از زاج می‌توان برای از بین بردن شپش سر نیز استفاده کرد. برای درمان شپش، پودر زاج را باید با آب و مقداری روغت درخت چای، مخلوط کرد. سپس باید این ترکیب را روی پوست سر گذاشت تا شپش‌ها از بین بروند.

زاج و جلوگیری پیری زودرس 

تعداد کمی از افراد می‌دانند که پودر زاج سفید دارای خواص ضد پیری است، در نتیجه از پیری زودرس جلوگیری می‌کند و به صافی، شفافیت و شادابی پوست کمک می‌کند.

استفاده از زاج برای خوشبویی بدن

وقتی بدن عرق می‌کند، ترکیبات موجود در عرق باعث جذب باکتری‌ها می‌شوند و این باکتری‌ها عامل بوی نامطبوع بدن هستند. یک روز در میان قبل از شستشو، یک تکه زاج سفید را زیر بغل‌ها بمالید. خواص ضد باکتری و میکروب‌کشی موجود در زاج، از عفونت باکتریایی جلوگیری می‌کند و آنها را از بین می‌برد.

استفاده از زاج برای تنگ کردن واژن

خواص شگفت‌آوری در زاج وجود دارد که باعث تنگ شدن دیواره‌های واژن می‌شود؛ اما استفاده طولانی‌مدت از آن، برای این ناحیه خطر دارد و ممکن است به بافت‌های واژن آسیب بزند و یا باعث خشکی آن شود.

استفاده از زاج برای مبارزه با اسهال

ریشه زاج خاصیت خشک‌کنندگی دارد و به همین دلیل می‌تواند برای درمان اسهال استفاده شود. هندی‌ها از زاج برای درمان مشکلات مربوط به معده استفاده می‌کردند. برای درمان اسهال، باید با ریشه زاج چای دم کنید و یک فنجان غلیظ از آن بنوشید؛ اما حتما دستور‌العمل‌های مربوط به آن را بخوانید.

مصارف و خواص زاج در طب سنتی

در ادامه قصد داریم مرئری بر خواص و نحوه استفاده از زاج در طب سنتی داشته باشیم.

ساخت دهانشویه با زاج در طب سنتی

برای ساخت دهانشویه زاج، یک لیوان آب را بجوشانید و مقداری نمک در آن بریزید. آن را هم بزنید تا نمک به کلی در آن حل سود. حالا کمی پودر زاج به آن اضافه کنید و آن را هم بزنید.

وقتی محلول خنک شد، آن را از صافی رد کنید و روزانه دوبار دهان خود را با این محلول بشویید. دقت کنید که نباید محلول را قورت دهید، مخصوصا اگر از پودر خام زاج استفاده می‌کنید.

یک تکه زاج را داخل یک لیوان آب بیندازید و بعد از غذا، دهانتان را با این آب بشویید. این کار دقیقا احساس تازگی و خنکی استفاده از یک دهانشویه را به شما می‌دهد.

درمان شپش با زاج در طب سنتی

جهت استفاه از زاج برای درمان شپش، پودر زاج را با آب ترکیب کنید. کمی روغن درخت چای به آن اضافه کنید. حالا این ترکیب را روی پوست سر بریزید، به مدت ده دقیقه آن را روی سر ماساژ دهید و سپس سرتان را با آب خنک بشویید.

بعد از این کار حتما سرتان را با شامپو و نرم‌کننده بشویید. هفته‌ای دوبار این کار را انجام دهید تا شپش‌ها کم شوند.

درمان جوش با زاج در طب سنتی

با ترکیب یک قاشق چایخوری مولتانی میتی (multani mitti)، دو قاشق چایخوری سفیده تخم‌مرغ همراه با یک قاشق چایخوری پودر زاج، می‌توانید یک ماسک درست کنید. از این ماسک روی جوش‌ها و زخم جوش بگذارید و ۱۵ دقیقه صبر کنید. سپس صورت‌تان را با آب سرد بشویید. این ماسک را ۳ بار در هفته امتحان کنید تا جوش‌ها و جای آنها از بین بروند.

ساخت مرطوب کننده با زاج در طب سنتی

کمی زاج را در آب خیس کنید. حالا این ترکیب را روی صورت بمالید. این ترکیب پوست را در عرض یک هفته جمع می‌کند. بعد از استفاده از این ماسک، صورتتان را با آب سرد بشویید و از یک مرطوب‌کننده قوی استفاده کنید.

رفع گرفتگی عظلات با زاج در طب سنتی

زاج را به همراه مقدار کمی زردچوبه با آب ترکیب کنید تا به حالت خمیری در بیاید. از این خمیر روی عضلاتی که دچار گرفتگی شده‌اند بمالید و صبر کنید تا خمیر خشک شود. به مدت ۲ الی ۳ روز، دوبار در روز این کار را انجام دهید تا درد و ورم بهبود پیدا کنند.

استفاده از زاج در اصلاح صورت

زاج در شکل تکه‌سنگ فقط بعد از اصلاح استفاده می‌شود. وقتی زاج را روی پوست تازه اصلاح‌شده بمالید، خواص منقبض‌کننده آن از خونریزی جلوگیری می‌کند و خونریزی حاصل از بریدگی‌ها و خراش‌ها را کاهش می‌دهد.

درمان دمل با زاج در طب سنتی

دُمَل (Boil) عفونت شایع و دردناک است که به علت نفوذ باکتری در فولیکول‌های مو و پوست اطراف آن ایجاد می‌شود. خمیر زاج را اگر روی توده‌ها و دمل‌ها بمالید، همان روز از بین می‌روند. یک تکه زاج را به همراه کمی آب داخل ظرفی از چوب صندل بمالید. خمیر بدست‌آمده را در یک کاسه بریزید و آن را روی دمل‌ها بگذارید.

درمان ورم لثه با زاج در طب سنتی

در طب سنتی هند، از زاج برای درمان ورم لوزه‌ها استفاده می‌شود. کمی پودر زاج، یک چهارم قاشق چایخوری زردچوبه را در یک فنجان آب گرم ترکیب کنید. برای درمان ورم لوزه‌ها، باید این ترکیب را قرقره کنید.

روشن کردن پوست با زاج در طب سنتی

از دیگر استفاده‌های زاج در طب سنتی به نقش ان در روشن سازی پوست مربوط می‌شود. کمی آب را به همراه زاج بگذارید بجوشد و صبر کنید که سرد شود. شستن صورت با این ترکیب، رنگ پوستتان را روشن می‌کند.

درمان خارش با زاج در طب سنتی

۲ قاشق چایخوری آبلیمو را با مقدار خیلی کمی از پودر زاج ترکیب کنید. برای درمان خارش می‌توانید از این ترکیب استفاده کنید.

کمی پودر زاج و نمک را با شامپوی خود ترکیب کنید و هنگام حمام سر خود را با این شامپو بشویید. این کار باعث کم شدن شوره‌ها و خارش پوست سر می‌شود. دقت کنید که مقدار زاج زیاد نباشد.

درمان زیاد عرق کردن با زاج در طب سنتی

کسانی که زیاد عرق می‌کنند، می‌توانند در حمام کمی زاج را با آب ترکیب کنند و خودشان را با آن بشویند، پس از آن از شر این مشکل راحت خواهند شد.

کمی زاج را با آب گرم ترکیب کنید و پاهای خود را برای مدتی در این آب قرار دهید. این کار از تعریق پاها در طول روز جلوگیری خواهد کرد.

یک تکه زاج را خیس کنید و به جای رول‌های دئودورانت، به زیر بغل بمالید. این کار از تعریق شدید زیر بغل‌ها جلوگیری و همچنین آن را متعادل می‌کند.

رفع ترک پا با زاج

گلیسیرین و زاج را به نسبت یک به دو ترکیب کنید و شب‌ها قبل از خواب این ترکیب را روی پاشنه‌های ترک‌ خورده قرار دهید. همچنین می‌توانید فقط یک تکه زاج را روی پاشنه پا بمالید، باز هم اثرگذار خواهد بود.

درمان جوش سریاه با زاج در طب سنتی

کمی پودر زاج را با آب یا گلاب مخلوط کنید و سپس با دقت، کمی از این ترکیب را روی جوش‌های سر سیاه بگذارید. آن را روی محل نمالید و ماساژ ندهید. هر روز این کار را انجام دهید تا جوش‌های سرسیاه از بین بروند. از این ترکیب به عنوان یک ماسک طبیعی نیز می‌توانید استفاده کنید.

درمان تبخال با زاج در طب سنتی

یک قطره آب را روی کمی پودر زاج بریزید و ترکیب را روی تبخال بگذارید. سی دقیقه صبر کنید و سپس آن را بشویید. این کار را روزی ۲ -۳ بار تکرار کنید و پس از ۳ روز نتیجه آن را خواهید دید.

رفع کبودی دور چشم با زاج

تعداد زیادی از شرکت‌های معروف سازنده کرم‌های رفع کبودی دور چشم، در محصولات خود از پودر زاج استفاده می‌کنند. شما می‌توانید مقدار کمی پودر زاج را با آب مخلوط کنید و آن را روی دور چشم استفاده کنید. مراقب باشید که این ترکیب وارد چشم نشود.

نحوه انتخاب و خرید زاج

حتما بررسی کنید که زاج به شکل بلورهای جامد شفاف و روشن باشد. پودر زاج بایستی در ظرف‌های محکم بسته شده با هوای فشرده باشد و شرایط بسته‌بندی آن مناسب باشد.

نحوه نگهداری از زاج

زاج جامد یا پودر شده را در داخل یک جعبه با هوای فشرده و در یک محل خنک، تاریک و خشک نگهداری کنید.

کاربردهای آن در آشپزی

• از آن به عنوان تصفیه‌کننده آب استفاده می‌شود، زیرا باعث ته‌نشینی ناخالصی‌های جامد در ته ظرف می‌شود.
• از زاج در پودرهای صنعتی پخت و پز به عنوان ماده اسیدی‌کننده استفاده می‌کنند.
• پودر زاج را می‌توانید در بخش ادویه‌جات فروشگاه‌ها پیدا کنید، از آن می‌توان در ترشی گذاشتن و همچنین به عنوان ماده‌ای استفاده کرد که تردی میوه‌ها و سبزیجات را حفظ می‌کند.
• از آن همچنین ممکن است در تهیه «کیک شیر» برای دلمه بستن شیر استفاده کرد. به این منظور باید شیر، شکر و زاج باهم بپزند تا شیر غلیظ شود (مانند خویا). برای آماده کردن کیک شیر باید یک چهارم قاشق غذاخوری زاج را با ۲ لیتر شیر پرچرب ترکیب کنید.

تجربه شما از زاج

در این مقاله از کابان مگ مرور بسیار جامعی بر زاج سفید، تاریخچه و انواع آن، استفاده‌های در پزشکی و طب سنتی به عنوان درمانی باری دهان و دندان، پوست و موی سر، خارش و جوش پرداخته شد. اگر در استفاده از زاج تجربه خاصی دارید که به نتیجه خوبی رسیده اید خوشحال خواهیم شد آن را با ما در میان بگذارید.