آیا کنترل بارداری و مصرف داروها و قرص های ضد بارداری باعث ناباروری و تنبلی تخمدان می شود؟ بسیاری از داروهای هورمونی جلوگیری از بارداری، خطراتی به همراه دارند اما منجر به ناباروری نمیشوند. بنابر مطالعات فراوان، اگر در گذشته از داروهای جلوگیری از بارداری استفاده کرده باشید، همانند زنی که هیچگاه از این گونه داروها استفاده نکرده است، احتمال بارداری برای شما نیز وجود دارد. در این مقاله از کابان مگ این موضوع را بیشتر باز کرده ایم.
آیا قرص ضد بارداری باعث ناباروری می شود ؟
در خصوص اینکه آیا قرص ضد بارداری باعث ناباروری می شود یا خیر، باید عنوان کرد که در واقع، یکی از بزرگترین مطالعات بر روی زنانی که به مدت هفت سال از داروهای پیشگیری از بارداری استفاده میکردند، انجام شد. طبق این مطالعه، ۲۱.۱ درصد از این زنان در اولین ماه باروری خود، باردار شدند و ۷۹.۴ درصد از افرادی که در ماه اول باردار نشدند، در طول یک سال باردار شدند.
توجه داشته باشید که این مطالعه به طور ویژه به اولین ماه باروری زنانی میپردازد که مصرف داروهای جلوگیری از بارداری را متوقف کردهاند. ممکن است وقفه کوتاهی بین زمانی که مصرف این داروها را متوقف میکنید و بازگشت باروری وجود داشته باشد. به استثنای تزریق داروهای کنترل بارداری، این دوره انتظار معمولاً کوتاه است.
با تمام نکاتی که گفته شد، هنوز مطالعاتی در مورد خطرات طولانی مدت کنترل بارداری وجود دارد. بااینحال، همانطور که در مطالب زیر خواهیم خواند، این مطالعات را نباید زیاد مورد توجه قرار داد.
استفاده طولانی مدت از وسایل ضد بارداری و ناباروری
یک مقاله منتشر شده در نشریه زنان و زایمان گزارش داد، زنانی که به مدت پنج سال یا بیشتر از قرصهای ترکیبی (استروژن و پروژسترون) برای جلوگیری از بارداری استفاده کردند، احتمال دارد به طور قابلتوجهی غشا داخلی رحم آنها نازکتر شده باشد. غشا داخلی رحم، محدوده رحم را تشکیل میدهد و جایی است که جنین در دوران بارداری در آنجا قرار میگیرد.
بااینحال، در این تحقیق، ۱۳۷ بیمار در کلینیک بارداری مورد بررسی قرار گرفتند. (این مطالعه بر روی زنانی که برای انتقال جنین منجمد آماده میشدند، انجام شد.) این زنان در حال حاضر تحت درمان لقاح آزمایشگاهی بودند و ممکن است نتایج این تحقیق در مورد زنان با باروری سالم به کار گرفته نشود.
علاوه بر این، در حالی که محققان نتیجه گرفتند که قرصهای ضد بارداری خوراکی به طور طولانی مدت ممکن است خطر لغو چرخه لقاح آزمایشگاهی را افزایش دهد (به دلیل غشا نازک)، به نظر میرسد میزان بارداری بین این دو گروه مشابه باشد.
به عبارت دیگر، تا زمانی که قادر باشید چرخه لقاح آزمایشگاهی را انجام دهید، احتمال بارداری شما شبیه به فردی است که هرگز از قرصهای ترکیبی ضد بارداری استفاده نکرده است.
کنترل بارداری و تغییرات چرخه قاعدگی
در مقاله جالب دیگری که در خصوص اینکه آیا قرص ضد بارداری باعث ناباروری می شود یا خیر در نشریه غدد درونریز زنان منتشر شد، گروه ۱۷۵ نفری زنانی که داروهای ضد بارداری خوراکی را قطع کردند با گروهی متشکل از ۲۸۴ زن که هرگز قرص ضد بارداری مصرف نکرده بودند، مقایسه شدند.
همه زنان دمای پایه بدن خود را اندازهگیری کردند. این کار به محققان اجازه میدهد تا طول چرخه قاعدگی، تخمکگذاری و مدت دوره لوتئال (دوره فعالیت جسم زرد در تخمدان) را مشاهده کنند. دوره لوتئال مدت زمان بین تخمکگذاری و عادت ماهیانه است.
این مطالعه نشان داد که ۵۷.۹ درصد از زنانی که مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری را قطع کردند، در اولین چرخه پس از مصرف این قرصها، تخمکگذاری را انجام داده و دوره لوتئال سالمی را پشت سر گذاشتند.
بااینحال، بسیاری از زنان در چرخه پس از مصرف قرص، نسبت به زنانی که از قرص استفاده نکردند، چرخه قاعدگی طولانیتری داشتند. چرخه قاعدگی آنان تا ۹ ماه به تأخیر افتاد.
همچنین، زنان بیشتری که در گروه چرخه پس از مصرف قرص قرار داشتند، دوره لوتئال کوتاهتری نسبت به حالت عادی را تجربه کردند. این اختلالات در چرخه قاعدگی، در نهایت پس از ۹ ماه از مصرف قرصهای کنترل بارداری، اصلاح شد.
با این اوصاف، توجه به این نکته مهم است که این مطالعه به بررسی میزان بارداری بالینی و اینکه آیا این بینظمیهای چرخه قاعدگی بر باروری تأثیر گذاشته است یا خیر، نپرداخته است.
برخی از زنان نیز برای کمک به تنظیم چرخههای نامنظم خود، اقدام به جلوگیری از بارداری میکنند. اطلاعاتی در دسترس نیست که قبل از شروع استفاده از داروهای ضد بارداری ، چه تعدادی از زنان، چرخه نامنظم داشتند. داشتن چرخههای قاعدگی نامنظم، ممکن است خطر اثرات طولانی مدت آنها را افزایش دهد.
عدم قاعدگی پس از مصرف قرص و عدم تخمکگذاری پس از کنترل بارداری
پس از قطع اکثر شیوههای کنترل بارداری برگشتپذیر، باید طی یک تا سه ماه یک چرخه قاعدگی داشته باشید. اگر مصرف قرصهای ضد بارداری را قطع کردید و پریود نشدید، ابتدا باید تست بارداری را انجام دهید. بله، احتمال باردار شدن وجود دارد! ممکن است پس از عدم استفاده از قرص ضد بارداری ، در ماه بعد باردار شوید.
اگر تست بارداری منفی شد، ممکن است دوره عدم قاعدگی پس از مصرف قرص را تجربه کنید. این امر زمانی اتفاق میافتد که به مدت ۶ ماه پس از قطع مصرف قرص ضد بارداری ، پریود نشوید. علیرغم نام آن، عدم تخمکگذاری احتمالاً به دلیل استفاده از قرص کنترل بارداری نیست.
کنترل بارداری یک چرخه (جعلی) قاعدگی را به وجود میآورد. حتی اگر یک زن دارای مشکل باروری باشد که موجب تخمکگذاری شود، هورمونهای موجود در قرصهای جلوگیری از بارداری باعث پریود شدن میشوند و مانند آن است که این زن یک چرخه قاعدگی منظم دارد.
اما این چرخه تا زمانی روی میدهد که او از این قرصها استفاده کند. اگر قبل از استفاده از قرصهای کنترل بارداری، پریود نامنظمی داشتید، احتمالاً پس از قطع مصرف این قرصها نیز این نامنظمی پریود را دوباره تجربه کنید. تصور غلطی وجود دارد که قرصهای ضد بارداری موجب درمان چرخه قاعدگی نامنظم میشوند. اما اینگونه نیست. این قرصها یک چرخه مصنوعی قاعدگی را به وجود میآورند اما عامل اصلی قاعدگی نامنظم را درمان نمیکنند.
اگر پس از استفاده از قرصهای جلوگیری از بارداری تخمکگذاری انجام نشد یا چرخههایتان نامنظم شدند یا اصلاً پریود نشدید، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک به احتمال زیاد برخی آزمایشات باروری را انجام خواهد داد. پزشک ممکن است برای شروع باروری، قرص کلومید را تجویز کند.
باروری و تزریق داروهای ضد بارداری
در مطالب بالا گفتیم که چرخه قاعدگی باید طی سه ماه، پس از قطع قرصهای ضد بارداری آغاز شود (اگر زودتر شروع نشود). یک استثنا اصلی در قانون یک تا سه ماه وجود دارد و آن این است که تزریق داروهای ضد بارداری را انجام داده باشید.
اگر تزریق آمپول دپو پروورا (Depo-Provera) یا DMPA را انجام داده باشید، باید پس از ۶ تا ۱۲ ماه از آخرین تزریق، چرخه قاعدگی آغاز شود.
بااینحال، برخی زنان تا ۱۸ ماه نیز اختلالات باروری را تجربه میکنند. اگر بعد از تزریق دپوپروورا، بارور نشدید، نگران نشوید. ممکن است ۲۲ ماه یا تقریباً دو سال طول بکشد تا چرخههای قاعدگی پس از تزریق بازگردند.
این رقم آمار میانگین نیست اما ممکن است اتفاق بیفتد. (به همین دلیل است که پزشک قبل از تجویز این آمپول از شما سؤال میکند که در آینده نزدیک، قصد بچهدار شدن دارید یا خیر). اگر پس از طی ۲۲ ماه پریود نشدید، به پزشک مراجعه کنید.
در صورت ناباروری پس از مصرف قرض ضد بارداری، باید چکار کرد؟
مصرف داروها و قرصهای ضد بارداری را متوقف کردید، چرخه قاعدگی شما برگشته اما باردار نمیشوید. باید چه کرد؟ ممکن است فکر کنید قرصهای ضد بارداری منجر به این مشکل شدهاند اما مطمئن باشید که این امر بسیار بعید است.
دلایل بسیاری برای عدم باردار شدن وجود دارد. ناباروری بر ۱۲ درصد زوجها تأثیر میگذارد که هم زنان و هم مردان میتوانند مشکلات باروری را تجربه کنند.
در موارد ناباروری زنان، عدم تخمکگذاری، تنها یک دلیل احتمالی است. اگر سن شما بالای ۳۵ سال است و پس از ۶ ماه یا یک سال باردار نشدید، به پزشک مراجعه کنید. منتظر نمانید! به تأخیر انداختن آزمایشات و درمان ممکن است شانس موفقیت در بارداری را کاهش دهد.
جلوگیری از بارداری بدون استفاده از داروهای هورمونی ضد بارداری
اگرچه تحقیقات بسیاری نشان میدهد که قرصهای هورمونی کنترل بارداری، منجر به ناباروری نمیشوند اما همچنان برخی از زنان از مصرف این قرصها امتناع میکنند. آیا این بدان معنی است که هیچ روش دیگری برای جلوگیری از بارداری وجود ندارد؟ البته که اینگونه نیست!
ممکن است بخواهید روشهای انسدادی را امتحان کنید. این روشها شامل کاندوم و دیافراگم میشود. روشهای انسدادی جلوگیری از بارداری، ملزم به استفاده شما از آنهاست.
اگر فراموش کنید از این روشها استفاده کنید یا آنها را به درستی استفاده نکنید، روشهای انسدادی مؤثر نخواهند بود. با اینحال، برای افرادی که مصمم و مراقب هستند، این روشها به طور مؤثر از بارداری جلوگیری میکنند و مزاحمتی برای هورمونها به وجود نمیآورند.