حتماً رژیم ضد جوش نیز به گوش شما نیز خورده است و مقاله‌های زیادی را در رابطه با این رژیم زیرورو کرده‌اید. در این مقاله در ابتدا به معرفی جوش می‌پردازیم، علت و انواع جوش‌ها را بیان می‌کنیم، چگونگی اثرگذاری رژیم غذایی بر پوست را شرح می‌دهیم و در انتها به معرفی مواد غذایی که شرایط پوست را بهبود می‌دهند، می‌پردازیم. در ادامه با کابان مگ همراه باشید.
جوش چیست؟
جوش وضعیتی پوستی است که طی آن انواعی از برآمدگی‌ها روی سطح پوست ظاهر می‌شود؛ این برآمدگی‌ها شامل سه دسته جوش سر سفید، جوش سرسیاه و جوش قرمز هستند. هرگاه منافذ پوست به وسیله چربی و سلول‌های مرده مسدود شود، جوش به وجود می‌آید. در دوران بلوغ، زمانی که غدد چربی بدن تحت تأثیر برخی هورمون‌ها، چربی بیشتری تولید می‌کنند، جوش ظاهر می‌شود.
برخی از تحقیقات نشان داده است که پیروی از رژیم غذایی سالم، به پیشگیری و درمان جوش‌ها کمک می‌کند. غذاهای حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده، روی، ویتامین آ (A) و ویتامین ای (E)، اسید چرب امگا ۳ و آنتی‌اکسیدان در کاهش تعداد جوش‌ها مؤثرند. همان‌طور گفته شد هنگام جوش زدن برآمدگی‌هایی روی سطح پوست ظاهر می‌شود؛ احتمال شکل‌گیری این برآمدگی‌ها در بعضی قسمت‌های بدن از جمله صورت، گردن، پشت و شانه‌ها، از سایر قسمت‌ها بیشتر است.
جوش‌ها بیشتر در سن بلوغ دیده می‌شوند زیرا اغلب در اثر تغییرات هورمونی بدن به وجود می‌آیند. جوش‌ها به مرور زمان، خودبه‌‌‌‌‌خود از بین می‌روند اما گاهی جای آن‌ها باقی می‌ماند. جوش‌های پوستی معمولاً در موارد شدید هم ضرری به بدن نمی‌رسانند اما ممکن است باعث ایجاد زخم و لکه روی پوست شوند و در نهایت ناراحتی‌های روحی برای افراد به بار آورند. اگر جوش‌های شما شدید نیست، بهتر است از هیچ دارویی چه با نسخه پزشک و چه بدون نسخه پزشک استفاده نکنید.
علت جوش زدن چیست؟
اطلاعات بیشتر درباره پوست می‌تواند در فهم چگونگی گسترش جوش‌ها به ما کمک کند. در واقع سطح پوست پر از سوراخ‌های ریزی است که به غدد چربی موجود در زیر آن متصل‌اند؛ این سوراخ‌ها «روزنه» نام دارند. غدد چربی مایعی به نام «چربی» ترشح می‌کنند؛ این غده‌ها چربی را از طریق مجراهای باریکی به نام «فولیکول» به سطح پوست می‌فرستند.
چربی سلول‌های مرده پوست را در طول فولیکول با خود حمل می‌کند و به سطح پوست می‌رساند و از این طریق این سلول‌ها دفع می‌شوند. به علاوه یک تار کوچک مو نیز، در فولیکول می‌روید. هرگاه روزنه‌های پوست به وسیله سلول‌های مرده، چربی اضافی یا گاهی باکتری‌ها مسدود شوند، جوش به وجود می‌آید. حال در دوران بلوغ اغلب هورمون‌ها با تأثیر بر غدد چربی موجب تولید چربی اضافی می‌شوند و این امر احتمال جوش زدن را افزایش می‌دهد.
انواع جوش کدام‌اند؟
انواع جوش را می‌توان در سه دسته اصلی جوش سر سفید، جوش سر سیاه و جوش قرمز جای داد که در زیر به آن اشاره شده است.
جوش سر سفید
هنگامی‌که یکی از روزنه‌های پوست پر می‌شود و سطح آن با لایه نازکی پوشیده می‌شود و از پوست بیرون می‌زند، جوش‌های سرسفید به وجود می‌آیند که به شکل برآمدگی‌های سفت و به رنگ سفید، دیده می‌شوند.
جوش سرسیاه
زمانی اتفاق می‌افتد که روزنه‌ای در سطح پوست پر شود و در عین حال باز بماند. این جوش‌ها به صورت دانه‌های سرسیاه در سطح پوست نمایان می‌شوند.
جوش قرمز
در این حالت دیواره‌های روزنه باز هستند و باعث تجمع چربی، سلول‌های مرده و باکتری در زیر پوست می‌شوند. این جوش‌ها برآمدگی‌های قرمزرنگی هستند که گاهی از چرک سفید پر می‌شوند که این چرک نشان‌دهنده پاسخ بدن به باکتری‌هاست.
چگونه رژیم غذایی بر پوست اثر می‌گذارد؟
یکی از عوامل مؤثر بر پوست شما، رژیم غذایی‌تان است؛ مثلاً بعضی از غذاها قند خون را سریع‌تر افزایش می‌دهند. بالا رفتن سریع قند خون باعث می‌شود بدن هورمونی به نام «انسولین» ترشح کند. وجود انسولین اضافی در خون، می‌تواند منجر به تولید چربی بیشتر شده و در نهایت احتمال جوش زدن را بالا ببرد. تعدادی از غذاهایی که در افزایش ترشح انسولین نقش دارند، عبارت از چند مورد زیر هستند.
• ماکارونی
• برنج سفید
• نان سفید
• شکر
این غذاها به علت افزایش تولید انسولین در بدن، به عنوان کربوهیدرات‌های دارای شاخص قند خون (شاخص گلیسمیک) بالا شناخته می‌شوند؛ به عبارت دیگر از قندهای ساده تشکیل شده‌اند. بسیاری از افراد بر این باورند که شکلات نیز از عوامل ایجادکننده جوش‌های پوستی است اما بر اساس تحقیق منتشر شده در مجله زیبایی و بالینی بیماری‌های پوستی، شکلات تنها روی بعضی از مردم اثر دارد.
تعدادی از پژوهشگران تحقیقاتی در زمینه رابطه بین رژیم غذایی استاندارد یا به اصطلاح رژیم غربی و جوش انجام داده‌اند. این نوع رژیم غذایی بر اساس موارد زیر پایه‌گذاری شده است.
• کربوهیدرات‌های دارای شاخص قند خون بالا
• لبنیات
• چربی‌های اشباع شده
• چربی‌های غیراشباعی یا ترانس
بر اساس تحقیق گزارش شده در یکی از مجله‌های معتبر، این غذاها تولید هورمون‌هایی را که با تأثیر بر غدد چربی، موجب تولید چربی بیشتر می‌شوند، تحریک می‌کنند. آن‌ها همچنین دریافته‌اند که رژیم غربی با التهاب جدی‌تری در ارتباط است که می‌تواند در جوش زدن نیز دخیل باشد.
چه غذاهایی به بهبود سلامت پوست کمک می‌کنند؟
خوردن غذاهای دارای شاخص قند خون پایین که از کربوهیدرات‌های پیچیده تشکیل شده‌اند، ممکن است احتمال جوش زدن را کاهش دهد. این غذاها حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده‌اند که از اصلی‌ترین آن‌ها می‌توان چند مورد زیر را نام برد.
• غلات سبوس‌دار
• حبوبات
• میوه و سبزیجات فراوری نشده
همچنین مواد غذایی داری عناصری مانند روی، ویتامین آ (A) و ویتامین ای (E) و آنتی اکسیدان‌ها برای پوست مفید هستند زیرا این عناصر موجب کاهش التهاب پوست می‌شوند.
مواد غذایی مفید برای بهبود سلامت پوست
• میوه و سبزیجات زرد و نارنجی مانند هویج، زردآلو، سیب زمینی شیرین
• اسفناج و سایر سبزیجات به رنگ سبز تیره و دارای برگ پهن
• گوجه‌فرنگی
• زغال‌اخته
• نان سبوس‌دار
• برنج قهوه‌ای
• کینوآ
• بوقلمون
• دانه کدوتنبل
• لوبیا، نخودفرنگی و عدس
• قزل‌آلا، ماهی خالدار و سایر ماهی‌های پرچرب
• آجیل
نکته
بدن افراد مختلف با یکدیگر فرق دارد و هرکس با خوردن غذاهای خاصی بیشتر جوش می‌زند. در رژیم غذایی خود هرگونه آلرژی و حساسیت را مدنظر داشته باشید.
آیا تحقیقی در زمینه تأثیر مثبت این غذاها بر پوست انجام گرفته است؟
رژیم‌های دارای شاخص گلیسمیک پایین
تحقیقات اخیر نشان داده است پایین بودن قند موجود در رژیم غذایی می‌تواند در پیشگیری و بهبود جوش‌ها مؤثر باشد. در تحقیقی که روی بیماران کره‌ای انجام دادند، پژوهشگران دریافتند که پیروی از رژیم غذایی با شاخص قند خون پایین، پس از گذشت ده هفته منجر به کاهش قابل توجه جوش در بیماران شد.
تحقیق دیگری در مجله انجمن بیماری‌های پوستی آمریکا نشان داد که به کار بردن رژیم غذایی دارای پروتئین زیاد و قند کم، پس از گذشت دوازده هفته موجب کاهش وزن و همچنین بهبود جوش‌ها در بیماران مرد شد.
روی
پژوهش‌ها همچنین حاکی از این است که خوردن غذاهای حاوی روی می‌تواند در پیشگیری از جوش زدن و درمان آن مؤثر باشد. از مواد غذایی غنی از روی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
• دانه کدوتنبل
• بادام هندی
• گوشت گاو
• بوقلمون
• کینوآ
• عدس
• غذاهای دریایی مانند صدف و خرچنگ
طبق پژوهش منتشر شده در مجله بین‌المللی بیومِد (biomed)، محققان به بررسی رابطه میان مقدار روی موجود در خون و شدت جوش زدن پرداختند. در واقع روی با تنظیم سوخت و ساز بدن و میزان ترشح هورمون‌ها، نقش مهمی در حفظ شادابی پوست دارد و به همین دلیل یک ماده غذایی ارزشمند در رژیم غذایی ما به شمار می‌رود.
محققان دریافته‌اند که هرچه میزان روی موجود در خون کاهش یابد، جوش‌های پوستی افزایش می‌یابند. پژوهشگران اضافه کردن روزانه ۴۰ میلی‌گرم روی به رژیم غذایی را برای درمان جوش‌های شدید پیشنهاد می‌کنند. علاوه بر این پژوهش‌ها استفاده از این مقدار روی را به افراد سالم نیز توصیه می‌کند.
ویتامین آ و ویتامین ای
طی تحقیقاتی که اخیراً منتشر شده است، پژوهشگران نشان دادند که هرچه مقدار ویتامین آ و ویتامین ای در خون کمتر باشد، جوش زدن شدت می‌یابد. آن‌ها معتقدند که مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین‌ها می‌تواند در کاهش تعداد جوش‌ها مؤثر باشد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که پیش از مصرف مکمل‌های ویتامین آ، با پزشک خود مشورت کنید چرا که سم ناشی از آن ممکن است به اندام‌های حیاتی شما آسیب جدی وارد کند.
آنتی‌اکسیدان‌ها و اسید چرب امگا ۳
امگا ۳ نوعی چربی است که در بعضی گیاهان و منابع پروتئینی حیوانی وجود دارد. آنتی‌اکسیدان‌ها دسته‌ای از مواد شیمیایی هستند که اثر سم‌ها یا رادیکال‌های آزاد را در بدن خنثی می‌کنند. امگا ۳ به همراه آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند در کاهش التهاب مؤثر باشد. بر اساس مطالعات انجام شده، هرچه مصرف آنتی‌اکسیدان و امگا ۳ افزایش یابد، تعداد جوش‌ها کمتر می‌شود.
پژوهش منتشر شده در مجله «نقش چربی‌ها در بیماری و سلامتی» نشان داد که مصرف روزانه مکمل‌های امگا ۳ و آنتی‌اکسیدان می‌تواند در بهبود وضعیت روحی افراد نیز نقش داشته باشد چرا که وجود جوش‌ها اغلب برای مردم آزاردهنده است.
سخن آخر
مطالعات نشان می‌دهند که بعضی غذاها می‌توانند به بهبود سلامت پوست و خلاص شدن از شر جوش‌ها کمک کنند اما غذای خاصی به عنوان درمان قطعی وجود ندارد. قبل از تغییر برنامه غذایی‌تان با پزشک خود مشورت کنید و اطمینان حاصل کنید که این کار به سلامت شما آسیب نمی‌رساند. بهترین توصیه غذایی در ارتباط با کاهش جوش‌های پوستی، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم حاوی میوه و سبزیجات تازه، منابع پروتئینی سالم و غلات سبوس‌دار است.
