گروهی از پستانداران با یک ویژگی مرموز روی کره زمین وجود دارند. این ویژگی مرموز چرخه قاعدگی است که بین انسان، خفاش، میمون، شامپانزه و احتمالاً حشره خواران جهنده مشترک است. البته این ویژگی در انسان‌ها بیشتر اتفاق میفتد تا دیگر جانداران نام برده، می‌دانیم که در هنگام پریود شدن خون ریزی وجود دارد و مواد مغذی موجود در بدن، از بین خارج می‌شوند، پس دلیل این امر چیست؟ در این مقاله از کابان مگ با ما همراه باشید تا با پریود بیشتر آشنا شوید.
پریود چیست؟
پریود به خون ریزی زنان به طور ماهیانه از ناحیه واژن گفته می‌شود. ازآنجایی‌که این خون ریزی هر ماه اتفاق میفتد به آن عادت ماهیانه نیز گفته می‌شود. در هنگام خون ریزی ماهیانه یا پریود، علاوه بر خون، بافت جداره داخلی رحم، تخمک و جسم زرد نیز از بدن خارج می‌شود. این خون ریزی معمولاً به اندازه یک استکان است که طی سه تا هفت روز به صورت تدریجی از بدن خارج می‌شود. خون ریزی ماهیانه در ابتدا ممکن است شدید باشد ولی در روزهای چهارم تا هفتم به صورت ملایم است.
نکته
به یاد داشته باشیم، رژیم غذایی که داریم، داشتن استرس، سفر رفتن، خوردن برخی داروها، ورزش کردن یا نکردن، تغییر فصل‌ها، داشتن بیماری خاص مانند مشکلات هورمونی، وراثت و خیلی موارد دیگر ممکن است بر میزان خونریزی و مدت زمانی که طول می‌کشد مؤثر باشد.
چرا پریود می‌شویم؟
جواب اولیه این پرسش با بارداری پاسخ داده می‌شود. پریود در یک چرخه بیولوژیک اتفاق میفتد، چرخه‌ای که بدن زنان را برای پذیرایی از یک جنین آماده می‌کند. در واقع پریود می‌شویم چون توانایی باردار شدن و پرورش یک جنین را داریم. فرایند پریود شدن به تدریج از سن مشخصی (سن بلوغ) آغاز می‌شود و تا سن مشخصی (سن یائسگی) نیز ادامه پیدا می‌کند تا زمانی که دیگر اتفاق نمیفتد. پریود در یک بازه زمانی با ویژگی‌های مشخصی اتفاق میفتد که در افراد مختلف، متفاوت است.
چرخه قاعدگی چیست؟
به زمانی که پریود اتفاق میفتد تا زمانی که پریود بعدی اتفاق بیفتد، چرخه قاعدگی گفته می‌شود. به مدت زمان بین دو پریود طول چرخ قاعدگی گفته می‌شود و به طور میانگین بین ۲۸ تا ۳۵ روز است. توصیه می‌شود اگر فردی طول قاعدگی بیشتر یا کمتر (مثلاً ۲۰ تا ۴۰ روز) از این مقدار را دارد برای انجام بررسی‌ها به پزشک زنان مراجعه کند.
نکته
ناگفته نماند که طول چرخه قاعدگی نه تنها در افراد متفاوت است بلکه یک چرخه قاعدگی در یک فرد با چرخه قاعدگی بعدی یا قبلی می‌تواند متفاوت باشد که به تغییر فصل، داشتن استرس، مسافرت رفتن، استفاده از قرص‌های ضد بارداری، ورزش سنگین انجام دادن، تغییر در رژیم غذایی و بسیاری عوامل دیگر وابسته است. لازم است بدانید که چرخه قاعدگی وابسته به میزان هورمون‌های بدن است پس می‌تواند بسیار متغیر باشد.
فازهای چرخه قاعدگی
به‌طورکلی از زمان روی دادن پریود و دیدن خون ریزی تا چهارده روز پس از آن را فاز فولیکولی یا فولیکولار و از روز چهاردهم تا روزی که دوباره خونریزی ماهیانه بعدی دیده شود، فاز لوتال نامیده می‌شود. در چهارده روز اول چرخه قاعدگی یعنی فاز فولیکولار، یک فولیکول در درون تخمدان‌ها رشد می‌کند که حاوی تخمک است و معمولاً در روز چهاردهم از تخمدان آزاد شده و وارد لوله‌های فالوپ و سپس رحم می‌شود. در فاز لوتال فولیکول بدون تخمک بسته شده و به صورت جسم زرد در می‌آید و در هنگام خون ریزی پریود به همراه تخمک، کمی از بافت جداره رحم و خون از بدن دفع می‌شود.
در زمان پریود و چرخه قاعدگی چه اتفاقی در بدن زنان میفتد؟
به‌طورکلی در چرخه قاعدگی دمای بدن، میزان هورمون‌ها و به سبب آن‌ها حالات روحی متغیر است. در ادامه با این تغییرات بیشتر آشنا شوید.
تغییرات دمایی بدن در چرخه قاعدگی
در چهارده روز اول یعنی فاز فولیکولار دمای بدن کمی پایین‌تر از فاز لوتال است. در واقع در هنگام تخمک گذاری دمای پایه بدن (دمای بدن زمانی که از خواب بیدار می‌شوید و هنوز در تخت خواب هستید) کمی افزایش پیدا می‌کند. به‌طورکلی اندازه گیری دمای پایه بدن و مشاهده افزایش آن می‌تواند به همراه دیگر راهکارها به شناسایی زمان تخمک گذاری و برنامه ریزی برای بارداری کمک کند.
تغییرات هورمونی بدن در چرخه قاعدگی
در ایجاد چرخه قاعدگی هورمون‌هایی مانند پروژسترون، استروژن، ال اچ (LH) و اف اس اچ (FSH) دخیل هستند. هورمون پروژسترون در فاز لوتال افزایش پیدا می‌کند تا لایه درونی رحم را برای لانه گزینی (چسبیدن سلول تخم به جداره داخلی رحم و رشد آن لانه گزینی میگویند) احتمالی آماده کند.
میزان هورمون استروژن نیز در روزهای منتهی به پریود کاهش پیدا می‌کند ولی در طول چرخه به تدریج زیاد می‌شود. البته میزان این هورمون پس از تخمک گذاری نیز کمی با کاهش روبرو می‌شود. میزان دو هورمون ال اچ و اف اس اچ نیز در چرخه قاعدگی تقریباً ثابت هستند و پیش از تخمک گذاری افزایش پیدا می‌کنند تا تخمک را برای تخمک گذاری آماده کنند.
سخن آخر
در این مقاله با مکانیسم پریود و چرخه قاعدگی آشنا شدیم در مقالات آتی با یائسگی، دردهای قاعدگی، تخمک گذاری و تعیین زمان تقریبی آن، راه‌های پیشگیری از بارداری و مسائل مهم پیرامون مسائل زنان بیشتر آشنا خواهیم شد. منتظر نظرات، پیشنهادات و تجربیات شما هستیم.
