همه ما در زندگی مشکلات و دغدغه‌های خود را داریم که باید با آن‌ها دست‌وپنجه نرم کنیم. این مشکلات باعث می‌شوند که مدام استرس داشته باشید و نتوانید هیچ کاری را به درستی به اتمام برسانید، حتی ممکن است خواب شبانه، خورد و خوراک و آرامش را از شما بگیرد. همه ما به صورت‌های مختلف با این پدیده ناخوشایند مواجه می‌شویم و مهم توانایی مدریت و درمان آن در لحظه است. در این مطلب از کابان مگ قصد داریم که بهترین راهکارها و روش‌های درمان و مدیریت استرس و آرام شدن بعد از آن را مرور کنیم.
استرس چیست؟
استرس درواقع واکنش مغز برای مقابله با برخی مسائل روزمره بوده و امری کاملاً طبیعی است پس نیازی به نگرانی نیست. درواقع استرس به خودی خود وقتی تبدیل به مشکل می‌شود که جلوی انجام کارهایی روزمره را بگیرد یا مشکلاتی برای سلامتی، اعم از خواب و خوراک، به وجود بیاورد.
خوشبختانه راهکارهایی ساده برای کاهش استرس و آرام کردن ذهن وجود دارند که کمک زیادی به شما خواهند کرد. حتماً در اوقات فراغت خود این کارها را انجام دهید تا ذهن و روان آرام‌تری داشته باشید و به راحتی به بقیه کارهای خود برسید.
فواید مدیریت استرس آرام کردن ذهن
بهترین کار برای کاهش و مدیریت استرس، آرام کردن ذهن و روان است. چون وقتی‌که ذهن خود را از دغدغه‌ها خالی می‌کنید، خود به خود استرس هم کم می‌شود. با آرام کردن ذهن کمتر تحت تأثیر مشکلات قرار خواهید گرفت و درنتیجه بهتر از پیش قادر به کنترل اوضاع خواهید بود.
آرام کردن ذهن در نتیجه مدیریت استرس فواید زیادی برای سلامتی بدن هم دارد. درواقع استرس زیاد می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی برای سلامتی شود و شما با آرام کردن ذهن خود باعث کاهش استرسی می‌شوید که ممکن است بیماری‌های مختلفی از جمله، فشارخون بالا، افسردگی و سندروم خستگی مزمن را به دنبال داشته باشد.
همچنین آرام کردن ذهن و روان، احساسات شما را با کاهش ناراحتی و عصبانیت، بهبود بخشیده و همچنین اعتماد به نفس و انگیزه را برای حل مشکلات افزایش می‌دهد. در کل اگر برای خود کمی وقت بگذارید و ذهن خود را آرام کنید، از لحاظ روحی و جسمی حال بهتری خواهید داشت.
علل استرس، چرا بعضی وقت‌ها نمی‌توانیم به راحتی ذهن خود را آرام کنیم؟
حتماً برای شما هم پیش آمده که در جمع دوستان و آشنایان، خود به خود فکرتان جای دیگری می‌رود یا وقتی کسی با شما صحبت می‌کند، این‌قدر فکرتان مشغول است که اصلاً نمی‌فهمید چه می‌گوید. این مسائل اگرچه طبیعی‌اند اما نباید اجازه دهید به قدری روی شما تأثیر بگذارد که خودتان را فراموش کنید. نهایت سعی خود را بکنید که در کنار رسیدگی به شغل و خانواده، به سلامتی خود هم رسیدگی کنید. فراموش نکنید که سلامتی شما مهم‌تر از هر چیز دیگری است.
زندگی پر دغدغه از دیگر علل ایجاد استرس است که سلامت و آرامش روان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. درواقع هر چیزی که حواس پنج‌گانه (بینایی، چشایی، بویایی، شنوایی، حس لامسه) را تحریک کند، باعث به وجود آمدن زنجیره‌ای از افکار در ذهن می‌شود، هر چیزی که در طول روز با آن مواجه می‌شویم باعث تحریک ذهن شده و وقتی‌که کلی کار سرتان ریخته منجر به فوران احساسات و درنتیجه افزایش بیش از حد استرس می‌شود.
یکی دیگر از دلایلی که نمی‌توانیم به راحتی به آرامش ذهنی و روانی برسیم و دچار استرس می‌شویم، نظرات و دیدگاه‌های ناخودآگاهمان در مورد تمدد اعصاب است. به طور مثال از بقیه بخواهید که نظر خود را در مورد تمدد اعصاب بگویند؟ پاسخ همه آن‌ها این خواهد بود که آرام کردن ذهن برای سلامت روحی و جسمی لازم است و همه باید برای خود وقت بگذارند تا به آرامش ذهنی برسند؛ اما اگر از همین افراد بپرسید که آیا خودشان این کار را انجام می‌دهند؟ پاسخ آن‌ها به احتمال خیلی زیاد منفی خواهد بود.
تمدد اعصاب درواقع از این لحاظ شباهت بسیاری با ورزش کردن دارد. همه می‌دانند ورزش کردن برای سلامتی مفید است و باید ورزش کنند؛ اما هیچ وقت ورزش نمی‌کنند چون ضمیر ناخودآگاه چیز دیگری می‌گوید، مثلاً می‌گوید:
- وقت ندارم
- کارهای مهم‌تری دارم
- نمی‌دانم چطوری ذهنم را آرام کنم
- آرام کردن ذهن که تأثیری ندارد
این باورهای ناخودآگاهانه بر روی اعمال ما خیلی تأثیر می‌گذارند و برای تغییر این باورها باید ناخودآگاه خود را برنامه‌ریزی کنیم. این کار اگرچه سخت به نظر می‌رسد اما درواقع خیلی آسان است و فقط باید از یک تکنیک ساده به نام مدیتیشن نوشتاری استفاده کنید.
مدیتیشن نوشتاری همان‌طور که از اسمش معلوم است یک نوع مدیتیشن است و تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که یک سری جملات و مطالب را هر روز در دفترچه‌ای بنویسید. چند جمله مفید برای مدیتیشن نوشتاری که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید:
- من لیاقت این را دارم که ذهنی به دور از دغدغه داشته باشم
- لیاقت این را دارم خوشحال باشم
- از این به بعد به سلامتی خودم اهمیت خواهم داد
- اجازه نمی‌دهم مشکلات زندگی را برایم ناخوشایند کنند
- برای خودم وقت خواهم گذاشت
این جملات فقط نمونه‌ای‌اند که بتوانید برای شروع از آن‌ها استفاده کنید. جملاتی که هر روز می‌نویسید به خود شما بستگی دارد و هر جمله‌ای که می‌دانید در تغییر باورهای ناخودآگاهانه شما مؤثر است را در دفترچه کوچک خود بنویسید و هر روز این روند را تکرار کنید. برای اینکه نتیجه بهتری از این تمرینات به دست آورید، پیشنهاد می‌کنم که ۳ تا ۴ هفته این تمرینات را انجام دهید.
چگونه می‌توانیم استرس خود را مدیریت و به آرامش روان دست یابیم؟
آرام کردن ذهن کار خیلی آسانی است و هنگام انجام آن به این دو نکته توجه کنید:
- این تمرینات اول از همه از مضطرب شدن جلوگیری می‌کنند.
- کمک می‌کنند که ذهن خود به خود آرام شود.
راهکارهای زیادی را برای کاهش استرس آماده کرده‌ایم، انتخاب هر کدام بر عهده خود شماست و به اینکه چقدر استرس دارید یا مضطرب هستید بستگی دارد. ابتدا از موارد آسان‌تر، مانند بستن چشم‌ها برای چند دقیقه یا نفس عمیق کشیدن شروع کنید و سپس به مرور زمان تمرینات عمیق‌تر مانند مدیتیشن را امتحان کنید.
گوش دادن به موسیقی آرام
موسیقی آرام می‌تواند تأثیر بسیاری در آرام کردن ذهن داشته باشد. ریتم این موسیقی‌ها به گونه‌ای ذهن را همراه با ریتم آرام می‌کند.
قدم بزنید
قدم زدن از مهم‌ترین راهکارها برای مدیریت و کاهش استرس و حتی درمان آن است و به شما کمک می‌کند که به دغدغه‌های خود فکر نکنید و از مسائلی که باعث اضطراب و استرس شده دور شوید.
قدردان باشید
از دیگر روش‌های مدیریت استرس این است که به جای اینکه روز تا شب غصه چیزهایی که ندارید یا از دست داده‌اید را بخورید، سعی کنید به چیزهایی که دارید فکر کنید. این عادت مضر باعث افزایش اضطراب و افسردگی می‌شود. یک دفترچه کوچک تهیه کنید و هر روز، چیزی را که به خاطر داشتن آن‌ها خدا را شکر می‌کنید، در دفترچه بنویسید. این کار فقط پنج دقیقه زمان می‌برد و خواهید دید که چقدر برای آرامش ذهن شما مفید است.
با خود خلوت کنید
خلوت کردن با خود از راهکارهای مؤثر در کنترل و مدیریت استرس است. به این ترتیب که سعی کنید به طور منظم روزانه مدتی را به خود اختصاص دهید. به تنهایی فیلم مورد علاقه خود را تماشا کنید، کتاب بخوانید یا هر کاری که دوست دارید را انجام دهید.
حیوان خانگی خود را بغل کنید
نگهداری از حیوانات خانگی هم می‌تواند راه و روش مؤثری در درمان استرس باشد. تحقیقات بسیاری ثابت کرده‌اند که حیوانات خانگی تأثیر بسیاری در آرام کردن اعصاب و روان دارند. آن‌ها منبع آرامش برای صاحب خود و اطرافیان‌اند.
گوشی خود را خاموش کنید
گوشی خود به خود یکی از منابع استرس و اضطراب در افراد است. واقعاً لازم نیست که در هر زمان با کسانی که می‌شناسید در ارتباط باشید. هر وقت احساس مضطرب بودن یا ناراحتی داشتید گوشی خود را برای چند ساعت خاموش کنید تا حالتان بهتر شود و نگران نباشید دوستانتان می‌توانند چند ساعت بدون شما دوام بیاورند. توصیه‌ها و تمرینات دیگری که برای شما داریم خیلی راحت‌تر از این‌ها هستند و در هر زمان، حتی وسط کار یا سایر فعالیت‌های روزانه می‌توانید آن‌ها را انجام دهید.
چشمانتان را برای چند لحظه ببندید
از دیگر کارهایی که می‌تواند برای کاهش و مدیریت استرس انجام داد این است که فقط چند لحظه چشم‌هایی خود را ببندید و نفس عمیق بکشید. این کار کمک می‌کند که احساسات تحریک برانگیز کاهش یابند.
گل‌ها را بو کنید
گل‌ها اثر هنری طبیعت‌اند، رنگ‌های مختلف این نقاشی زیبا، بر روح و روان هر آدمی تأثیر می‌گذارند. پس دفعه بعدی که از کنار باغچه گل‌ها رد شدید حتماً یک لحظه با ایستید به گل‌ها نگاه کنید و از ته دل از تماشای آن‌ها لذت ببرید.
نور خورشید و تاثیر آن بر مدیریت استرس
خورشید تأثیر فوق‌العاده‌ای بر روی آرام شدن اعصاب دارد. هر موقع که وقت داشتید بروید پارک، روی یک نیمکت بنشینید، چشمانتان را ببندید و از گرمای خورشید بر روی پوست خود لذت ببرید.
از پنجره به بیرون نگاه کنید
اگر به هر دلیل نمی‌توانید خانه یا محل کار را ترک کنید، بهترین کار این است که از پنجره به بیرون نگاه کنید. برای چند دقیقه به درختان، آسمان، ابرها و پرنده‌ها نگاه کنید تا آرام شوید. موارد بعدی این لیست تأثیر عمیق‌تری بر آرام شدن ذهن دارند.
برای مدیریت استرس بیشتر بخندید
خنده یکی از بهترین راهکارها برای کاهش استرس است. هر وقت احساس کردید ناراحتید و حوصله انجام هیچ کاری را ندارید، بروید پیش دوستانتان و خوش باشید یا سریال‌ها و فیلم‌های کمدی ببینید.
مدیریت استرس با کاهش صدا
سروصدا یکی از عوامل اصلی استرس و اضطراب به شمار می‌رود. برای کاهش و درمان استرس سعی کنید کمی دور و بر خود را خلوت کنید، مثلاً تلویزیون یا رادیو را خاموش کنید و از سکوت لذت ببرید.
به بدن استراحت دهید
استراحت کردن از بهترین روش‌های برای مدیریت استرس است. استراحت دادن به بدن کمک بسیاری به آرام کردن ذهن می‌کند. فعالیت‌هایی مانند یوگا، حمام و ماساژ را حتماً امتحان کنید.
با دوستانتان درد و دل کنید
مسائل فراوانی در فکر و ذهن ما وجود دارند که ما را اذیت می‌کنند. این مسائل می‌توانند خاطرات بدی از کودکی یا اتفاقات بدی باشند که به تازگی برایتان پیش آمده. هر چقدر هم باور داشته باشید که حرف زدن تأثیر ندارد یا اصولاً آدمی هستید که مشکلات را برای خود نگه می‌دارید، لازم است حرف بزنید. باور کنید حرف زدن و درد و دل کردن تأثیر فراوانی در سلامتی روان دارد.
مدیتیشن ذهن آگاهی
این تمرین بسیار مؤثر است و در آرام کردن اعصاب و کاهش استرس تأثیر زیادی دارد. انجام این تمرین به قوه تخیل شما بستگی دارد. در فضایی ساکت و آرام بنشینید و از قوه تخیل خود کمک بگیرید. تصور کنید که به آرامی در زیر باران قدم می‌زنید، بوی مطبوع باران را وارد ریه‌های خود می‌کنید و… .
برای مدیریت استرس ورزش کنید
ورزش به هر صورتی می‌تواند نقش قابل توجهی در مدیریت استرس در لحظه داشته باشد. تمرینات بدنی و ورزش کمک می‌کنند که حواستان از مشکلات پرت شود و ذهنتان برای مدتی از هر نوع دغدغه‌ای آزاد شود. علاوه بر این ورزش فواید بسیاری برای سلامتی دارد و کمک می‌کند که در طول روز سرحال باشید.
سخن آخر
همان‌طور که مشاهده می‌کنید تمرینات زیادی برای کاهش و مدیریت استرس و تمدد اعصاب وجود دارند که همگی بسیار ساده‌اند، فقط به کمی انگیزه برای انجام این تمرینات احتیاج دارید. فقط تصور کنید که زندگی، کار و همه چیز چقدر ساده‌تر و خوش‌آیندتر می‌شود اگر هر روز کمی برای خود و سلامت روان خود وقت بگذارید. باور کنید کنترل احساسات و کاهش استرس اصلاً سخت نیست و فقط لازم است چند دقیقه برای خود وقت بگذارید.
