کم پشت شدن مو به از دست دادن مقادیر کم تا متوسط مو گفته می‌شود. امروزه تعداد افرادی که با مشکل کم پشت شدن مو مواجه هستند به مراتب بیشتر شده است. خوشبختانه از طرفی نیز روز به روز راه‌های بهتری برای درمان یا پیشگیری از این معضل کشف می‌شوند. کم پشت شدن موها همیشه به تاسی منجر نمی‌شود اما ظاهر زیبای موها را با نمایان کردن پوست سر از شما می‌گیرد. در ادامه با راه‌های مقابله با کم پشتی مو و علل آن با کابان مگ همراه باشید.
عوامل کم پشت شدن مو
کم پشت شدن مو ممکن است به دلیل سبک زندگی، ژنتیک یا هردو این‌ها باشد؛ از طرفی نیز، بعضی از بیماری‌های خاص ممکن است روی موها تأثیر بگذارند و ریزش آن‌ها را تسریع کنند. به گفته دانشگاه پوست شناسی آمریکا (AAD)، از دست دادن روزانه ۵۰ الی ۱۰۰ تار مو کاملاً طبیعی است اما بیش از این مقدار به مرور باعث نمایان شدن پوست سر می‌شود. دلیل اصلی ریزش موها، سبک زندگی ما است. از جمله عادت‌های نا سالمی که موجب ریزش موها می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- برخورد نادرست با موها؛ کارهایی مثل رنگ کردن‌های مکرر، فر دائمی موهای صاف، ریلکسر مو و … می‌توانند باعث ریزش شدید مو شوند.
- استفاده کردن از محصولات بهداشتی مو با غلظت بالا مثل ژل، واکس‌های اکستریم و سریع و همچنین رنگ موهای موقت هم می‌توانند مضر باشند.
- بستن محکم موها می‌تواند باعث آسیب ریشه آن‌ها شود. مدل‌هایی مثل بستن ساده یا دم اسبی در صورتی که خیلی محکم باشند، موها را کنده و باعث تضعیف فولیکول آن‌ها شود. لازم به یاد آوری است که داشتن فولیکول‌های ضعیف منجر به کم پشت شدن موها می‌شود.
- کم بودن مقادیر آهن، فولیک اسید و سایر مواد معدنی رژیم غذایی؛ تمامی این مواد معدنی برای رشد طبیعی موها لازم و ضروری هستند.
- استرس بیش از حد و کنترل نشده نیز یکی مهم‌ترین دلایل برای ریزش موها است. استرس باعث ترشح هورمون کورتیزول می‌شود که مقادیر بالای آن منجر به نابودی موهای در حال رشد می‌گردد.
اگرچه در مواردی کم پشت شدن موها ارثی است اما بعضی از شرایط خاص نیز به این حالت دامن می‌زنند. در ادامه به برخی از این شرایط اشاره شده است.
- به تازگی زایمان داشتن
- قطع مصرف قرص‌های ضد بارداری
- تغییرات هورمونی
- کاهش وزن بیش از ۸ کیلو در یک مدت زمان کوتاه
- قرار داشتن در دوره درمان بیماری‌های خود ایمنی
- نقص سیستم ایمنی
- عفونت یا اختلالات پوستی
- بعضی از دلایل هم چندان شایع نیستند اما در مواردی منجر به کم پشت شدن موها می‌شوند مثل کشیدن موها، مشکل در غذا خوردن و تب بسیار بالا
آیا کم پشت شدن مو با تاسی ارتباط دارد؟
کم پشت شدن موی سر به مرور و به آهستگی رخ می‌دهد در نتیجه شما وقت کافی برای تشخیص علت و شناخت روش صحیح درمان آن را خواهید داشت. البته نباید کم پشت شدن موها را با تاسی (آلوپسی) اشتباه گرفت؛ اگرچه که در مواردی ممکن است کم پشت شدن موها به مرور تبدیل به تاسی شود اما اساساً این دو با یکدیگر متفاوت هستند.
درمان‌های خانگی و پیشگیری از کم پشت شدن مو
درمان‌های خانگی در غالب موارد جلوی کم پشت شدن موها را می‌گیرند و درمان این عارضه با روش های خانگی بسیار موثر است که در ادامه به ۱۲ راهکار برای پیشگیری از کم پشت شدن موها اشاره کرده‌ایم. البته به یاد داشته باشید پیش از هرگونه اقدامی با پزشک خود مشورت کنید.
ماساژ پوست سر؛ جریان خون بهتر، ریزش مو کمتر
یکی از بهترین و کم هزینه‌ترین راه‌های پیشگیری از کم پشت شدن موی سر، ماساژ پوست سر است. برای این کار کافی است در زمان شستن موها، به آرامی پوست سر را با انگشتان خود ماساژ دهید تا خون به طریق موثری جریان کند و ریشه موها به بهترین شکل تغذیه شوند. برای اثرگذاری بهتر می‌توانید از ماساژور‌های دستی پوست سر هم استفاده کنید که سلول‌های مرده پوست را هم جدا می‌کنند.
اثرات روغن‌های اساسی در کاهش ریزش مو
در مقاله های قبلی توضیحات کاملی در رابطه با روغن‌های اساسی ارائه شده بود. در این جا به این نکته بسنده می‌کنیم که روغن‌های اساسی روغن‌هایی هستند که از گیاهان و میوه‌های خاصی گرفته شده و بیشتر در بو درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. کلینیک مایو معتقد است که استفاده از روغن گل لوندر خصوصاً در مواردی که با روغن‌های دیگری مثل روغن رزماری و روغن آویشن ترکیب می‌شود، به نحو موثری از تاسی پیشگیری می‌کند.
اگرچه اطلاعات دقیقی از اثرگذاری روغن‌های اساسی روی تاسی در دسترس نیست اما اگر می‌خواهید از این روغن‌ها استفاده کنید، قبل از مصرف حتماً تست کنید که نسبت به آن‌ها حساسیت نداشته باشید. برای اطلاع از نحوه انجام آزمایش به مقاله روغن‌های اساسی مراجعه کنید.
شامپوهای ضد ریزش، یک همراه قدیمی
شامپوهای ضد ریزش به دو روش از کم پشت شدن موهای شما پیشگیری می‌کنند. این شامپو‌ها دارای ویتامین‌ها و ترکیبات معدنی مفیدی هستند که رشد مجدد موها را تقویت می‌کنند. در ثانی این شامپو‌ها ضخامت موهای شما را بیشتر کرده و به آن‌ها حجم می‌دهند در نتیجه موها بسیار پر پشت تر به نظر می‌رسند.
برای نتیجه بهتر موهای خود را روزانه دو بار با این شامپو‌ها بشویید. اگرچه اغلب شامپوهای ضد ریزش اثرات مشابهی دارند اما برای انتخاب شامپوی مناسبی که حالت درمانی داشته باشید می‌توانید با پزشک متخصص پوست و مو مشورت کنید.
مولتی ویتامین‌ها و پیشگیری از کم پشت شدن مو
رنگ رخساره خبر می‌دهد از سر درون؛ ممکن است ریزش موهای شما به دلیل کمبود مواد مغذی باشد. در صورتی که مواد لازم برای رشد مو به فولیکول‌ها نرسد، موهایی که بعد از ریزش دوباره رشد می‌کنند ضخامت، استحکام و کیفیت قبلی را نخواهند داشت.
از جمله موادی که برای داشتن موهای سالم و زیبا نیاز است می‌توان به آهن، فولیک اسید، ویتامین ب ۷ و زینک اشاره کرد که کمبود تمامی این مواد مغذی از طریق یک آزمایش خون ساده قابل تشخیص است. در صورت کمبود این مواد معدنی و ویتامین‌ها، مصرف قرص‌های مکمل به‌صورت روزانه می‌تواند مشکل را برطرف کند.
دقت داشته باشید که کلینیک مایو پیشنهاد می‌کند در صورتی که هیچ‌گونه کمبودی در مقادیر این مواد ندارید، از مصرف خود سرانه مولتی ویتامین‌ها و سایر قرص‌های مکمل خودداری کنید چرا که نه تنها باعث پیشگیری از ریزش مو نمی‌شود بلکه مصرف بی رویه این قرص‌ها مضراتی را نیز به دنبال خواهد داشت.
قرص‌های فولیک اسید
فولیک اسید در واقع همان ویتامین ب ۹ است که برای تولید سلول‌های جدید بسیار ضروری بوده و به فولیکول‌ها کمک می‌کند در نواحی کم پشت شده، موهای جدید بسازند. با این حال شواهد کافی برای تائید اثرات مولتی ویتامین‌ها و فولیک اسید در دسترس نیست.
بیوتین؛ یک ویتامین عالی
بیوتین همان ویتامین ب ۷ است که محلول در آب بوده و در انواع آجیل، عدس و جگر فراوان است. در صورتی که رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید احتمال کمبود بیوتین بسیار کم است با این وجود امروزه آمپول‌ها و قرص‌های آن در داروخانه‌ها یافت شده و شرکت‌های تولید کننده شامپو این ویتامین را به ترکیبات شامپوهای خود افزوده‌اند.
علاوه بر این که بیوتین باعث شکسته شدن آنزیم‌ها در بدن می‌شود، شواهد اندکی در مورد توانایی آن در پیشگیری از کم پشت شدن موها در دست است. دقت کنید در صورتی که ویتامین ب ۵ مصرف می‌کنید، نباید انتظار داشته باشید ویتامین ب ۷ بهترین اثر خود را داشته باشد چرا که ویتامین‌های ب ۵ و ب ۷ تا حدودی اثرات یکدیگر را خنثی می‌کنند.
روغن‌های چرب امگا ۳ و امگا ۶
امگا ۳ و امگا ۶ را به عنوان اسید‌های چرب ضروری می‌شناسیم چراکه بدن ما نمی‌تواند آن‌ها را بسازد و باید با مصرف مواد غذایی حاوی این اسید‌های چرب، مقادیر کافی آن را به بدن خود برسانیم. امگا ۳ نقش مهمی در مبارزه با التهاب دارد؛ التهاب می‌تواند یک عامل زمینه‌ای برای بسیاری از بیماری‌ها و ریزش مو در دوران جوانی باشد. از طرفی نیز امگا ۶ برای سلامت پوست و مو بسیار ضروری بوده و به شما کمک می‌کند موهایی ضخیم و سالم داشته باشید.
روغن‌های گیاهی منابع سرشاری برای امگا ۶ هستند اما برای دریافت مقادیر کافی امگا ۳ باید تقریباً هفته‌ای دو بار ماهی مصرف کنید. اگر از روغن‌های گیاهی استفاده نمی‌کنید و میانه خوبی با غذاهای دریایی ندارید، با یک پزشک در مورد مصرف کپسول‌های مکمل حاوی امگا ۳ و امگا ۶ مشورت کنید.
ماینوکسیدیل
ماینوکسیدیل در واقع داروی کاهنده فشار خون است اما مشخص شده است که مصرف موضعی آن از ریزش موها پیشگیری می‌کند؛ یکی از پرمصرف‌ترین دارو‌ها که توسط اغلب پزشکان برای درمان کم پشت شدن موها تجویز می‌شود و سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) اثرات آن در پیشگیری ریزش موها را تائید کرده، همین دارو است. کافی است روزانه دو بار ماینوکسیدیل را به طور مساوی روی پوست سر خود پخش کرده و بعد از کمی ماساژ دادن، بگذارید کمی روی پوست سر مانده و سپس آن را بشویید. انواع مایع و فوم (کف مانند) این دارو در داروخانه‌ها موجود است که می‌توانید بدون نسخه آن را تهیه کنید.
به گفته کلینیک مایو برای مشاهده اثرات کامل این دارو باید آن را به مدت ۱۶ هفته هر روز مصرف کنید. کلید نتیجه گرفتن با این دارو مصرف همیشگی آن است پس سعی کنید روند درمان را به‌صورت کامل طی کنید. در مواردی هم مشاهده شده این دارو عوارضی داشته باشد از جمله التهاب و سوزش پوست سر یا رشد ناخواسته موها روی صورت یا گردن.
اسپیرونولاکتون
اسپیرونولاکتون (آلداکتون) در واقع یک داروی مدر است اما در مواردی که مشخص شده است که از ریزش و کم پشت شدن موها به دلیل اختلالات هورمونی است، پیشگیری می‌کند. اسپیرونولاکتون برای جلوگیری از کم پشت شدن مو در خانم‌ها نیز کاربرد دارد اما قبل از اینکه مصرف دارو شروع شود، باید از اختلال هورمونی اطمینان حاصل شود که انجام یک آزمایش خون ساده برای این امر کافی است.
فیناستراید
فیناستراید دارویی است که در شرایطی مانند بزرگ شدن پروستات استفاده می‌شود اما از آنجایی که هورمون‌های مردانه را سرکوب می‌کند، در پیشگیری از کم پشت شدن موها نیز نقش مهمی دارد. این دارو بر خلاف ماینوکسیدیل به‌صورت یک قرص است که باید آن را روزانه مصرف کنید. مصرف این قرص در خانم‌ها ممنوع است چراکه عوارض جانبی بسیار جدی به ویژه برای خانم های باردار را به دنبال خواهد داشت.
کورتیکواستروئیدها
در صورتی که مشخص شود ریزش مو به دلیل التهاب است، از این دارو‌های برای سرکوب التهاب و پیشگیری از ریزش مو استفاده می‌شود.
لیزر درمانی برای تقویت موها
استفاده از لیزر برای داشتن موهایی پرپشت و ضخیم در گذشته تنها توسط متخصصین پوست و مو قابل استفاده بود اما امروزه سازمان غذا و دارو آمریکا راه را برای استفاده از این روش در خانه هموار کرده و اعلام کرده است افراد عادی نیز می‌توانند با استفاده از دستگاه‌های لیزر خانگی، خودشان برای داشتن موهایی زیبا اقدام کنند. البته لازم به ذکر است که برای مشاهده اثرات این روش باید استفاده از آن چندین ماه ادامه داشته باشد.
اما مشکل اصلی که در مورد لیزرها، قیمت بالای دستگاه‌ها است؛ فرض کنید چند میلیون تومان بابت یک دستگاه بپردازید اما هیچ نتیجه‌ای از آن نگیرید. پیشنهاد می‌کنیم قبل از خرید دستگاه با یک پزشک متخصص یا کسی که شناخت کافی از انواع لیزر دارد مشورت کنید.
سخن آخر
اگرچه کم پشت شدن موها بسیار ترسناک است و اثرات بسیار بدی روی اعتماد به نفس ما دارد، اما در غالب موارد به راحتی درمان می‌شود. به گفته دانشگاه پوست شناسی آمریکا، درمان کم پشت شدن مو تقریباً ۶ الی ۹ ماه زمان می‌برد. در صورتی که پس از دوره درمان‌های خانگی ریزش مو همچنان ادامه داشته باشد و کم‌کم به سمت تاسی برود بهتر است با یک متخصص پوست مشورت کنید. زیرا متخصصین به دنبال علل زمینه‌ای هستند و سعی در برطرف کردن آن‌ها خواهند داشت. در انتها نیز در موارد تاسی پیشرفته، کاشت مو یکی از بهترین گزینه‌های پیش رو است.
