رفلاکس معده در واقع به حالتی گفته می‌شود که در آن محتویات و اسید معده به ابتدای مری بازگشته و اسید معده باعث سوزش سر دل می‌شود که در واقع همان قسمت انتهایی مری است. رفلاکس زمانی صورت می‌گیرد که دریچه انتهای مری شل شده و اجازه می‌دهد محتویات معده به سمت مری بالا بیاید. در مقالات قبلی راه‌های درمان، علائم و عوامل به وجود آورنده معده را به صورت کامل برای شما شرح داده بودیم. امروز با کابان مگ همراه باشید تا بدانیم مواد غذایی چطور می‌توانند مضر باشند و تا چه اندازه‌ای در بروز رفلاکس معده اثر گذار است.
علل رفلاکس اسید معده
اول از همه در یک دسته‌بندی کلی باید بگوییم که مواد غذایی مضر برای رفلاکس معده در کل به سه شکل باعث رفلاکس اسید معده می‌شوند.
- حالتی که بعد از غذا خوردن به آن صورت دراز می‌کشیم یا می‌نشینیم
- مقدار غذایی که در هر وعده می‌خوریم
- نوع غذایی که می‌خوریم
اگرچه که دو مورد اول کاملاً ساده هستند و کافی است بعد از غذا خوردن در یک حالت صاف نشسته و به جای یک وعده سنگین، غذای خود را در چندین وعده سبک میل کنید. البته فراموش نکنید که اضافه وزن هم یکی از مهم‌ترین دلایل رفلاکس محتویات معده است.
اما مورد سوم ممکن است کمی گیج کننده و سخت باشد. اگرچه که در دنیای علم تغذیه هنوز حدس و گمان‌هایی در مورد اینکه چه غذاهایی باعث تشدید رفلاکس معده می‌شوند وجود دارد اما علی رغم این تفاوت نظرها، تقریباً تمامی محققین اتفاق نظر دارند که بعضی از غذا‌ها و نوشیدنی‌ها بهتر است از سبد غذایی افراد مبتلا به رفلاکس اسید معده حذف شود.
مواد غذایی سرخ شده و چرب مضر برای رفلاکس معده
غذاهای چرب از مواد غذایی مضر برای رفلاکس معده هستند به طوری که باعث شل شدن دریچه انتهایی مری شده و تخلیه محتویات معده را به تأخیر می‌اندازند که مشخصاً در این شرایط احتمال رفلاکس بسیار بالا می‌رود. بعضی از غذاهای چرب که باید از خوردن آن‌ها خودداری کنید به شرح زیر هستند:
- سیب زمینی سرخ کرده
- چیپس سیب زمینی
- کره
- شیر پرچرب
- پنیر
- بستنی
- خامه ترش پرچرب
- سس مایونز و سایر سس‌های پرچرب
- گوشت قرمز با درصد چربی بالا
غذاهای تند و ادویه دار می‌توانند رفلاکس معده را تشدید کنند
غذاهای تند و ادویه دار یکی از مواد غذایی مضر هستند که باعث تحریک رفلاکس اسید معده می‌شوند. البته به گفته سازمان جهانی بیماری‌های کلیوی، گوارشی و دیابت در صورتی که بعد از خوردن غذاهای تند و ادویه دار احساس سوزش و شکم درد داشته باشید، به احتمال زیاد زخم و مشکلات گوارشی دارید.
از طرفی هم مطالعاتی در این میان نشان داده است که مصرف طولانی مدت فلفل و غذاهای تند قبل از بیماری رفلاکس اسید معده، نقش مهمی در کاهش علائم رفلاکس معده داشته و حساسیت شما نسبت به غذاهای تند به مراتب کمتر از سایر افراد خواهد بود؛ اما دقت داشته باشید اگر تا به حال غذای تند نخورده‌اید اصلاً پیشنهاد نمی‌کنیم برای درمان رفلاکس اسید معده بیش از حد غذای تند مصرف کنید. در زمان مشخص کردن رژیم غذایی، علاقه خود به غذاهای تند را در رژیم غذایی اعمال کنید.
میوه‌ها و سبزیجات مضر برای رفلاکس معده
اگرچه که میوه‌ها و سبزیجات برای سلامتی ما بسیار مفید بوده و حتی در مواردی درمانی برای بعضی از بیماری‌ها هستند؛ اما بعضی از میوه‌ها و سبزیجات ممکن است از جمله مواد غذایی مضر باشند که علائم رفلاکس اسید معده را تشدید کنند.
- آناناس
- مرکبات مثل پرتقال، گریپ فروت، لیمو شیرین و لیمو ترش
- گوجه فرنگی و رب گوجه فرنگی
- سیر و پیاز
اگر با خوردن بعضی از این موارد هیچ مشکل خاصی ندارید، می‌توانید بعد از مشورت با پزشک، این موارد را به رژیم غذایی خود برگردانید.
مایعات و نوشیدنی‌ها مضر برای رفلاکس معده
بعضی از نوشیدنی‌ها که در کشور ما و اغلب کشور‌های دنیا محبوب بوده و نقش بسزایی در شروع علائم رفلاکس اسید معده دارند شامل این موارد هستند.
- الکل
- قهوه و چای
- نوشیدنی‌های گاز دار
- آب گوجه فرنگی و مرکبات
انواع کافئین دار و بدون کافئین قهوه هردو باعث تشدید بیماری می‌شوند. البته بعضی از افرادی که رفلاکس اسید معده دارند به راحتی می‌توانند قهوه بنوشند و هیچ مشکلی نخواهند داشت. پس قبل از محدود کردن هر غذا و نوشیدنی ابتدا اثرات آن را روی خود امتحان کنید و ببینید که آیا معده شما آن‌ها را تحمل می‌کند یا نه.
سایر غذا‌ها و داروها
بعضی از داروها و مواد غذایی باعث شل شدن دریچه انتهای مری می‌شوند و متعاقبا برای رفلاکس معده مضر هستند. مثلاً ممکن است بعد از مصرف موارد پایین علائم رفلاکس اسید معده ظهور کند.
- شکلات
- نعنا
- قرص آهن یا پتاسیم
- آنتی بیوتیک‌ها
- آسپرین یا سایر مسکن‌ها
- بیوفسفنات‌ها
- دارو‌های آلفا بلوکر
- نیترات‌ها
- دارو‌های بلوک کننده کانال کلسیم
- ضد افسردگی‌های سه حلقه ای
- تئوفیلین
- غذاهای فراوری شده
در مواردی پیش می‌آید که افراد برای پیشگیری از رفلاکس اسید معده به‌صورت خودسرانه مصرف دارو‌های خود را قطع می‌کنند. توجه داشته باشید که خودداری از مصرف هر دارویی ممکن است مشکلات جدی‌تری برای شما به دنبال داشته باشد پس بهتر است قبل از قطع مصرف دارو با پزشک خود مشوت کنید.
سخن آخر
به جای مصرف دارو سعی کنید با تغییر سبک زندگی مطابق مواردی از مواد غذایی مضر که اشاره کردیم به درمان بیماری خود کمک کنید. هرچه باشد دارو‌های آنتی‌اسید که برای درمان رفلاکس اسید معده تجویز می‌شوند، بی عارضه نیستند و همان‌طور که گفتیم، بهترین راه خودداری از غذا‌ها و نوشیدنی‌های محرک است. ممکن است در موارد قبلی موردی باشد که شما به آن حساسیت دارید و معده شما نمی‌تواند آن را تحمل کند و ما به آن اشاره نکرده‌ایم. بهتر است این موارد را نیز به خاطر سپرده و از آن‌ها دوری کنید. در صورتی که دارو‌های تجویز شده مؤثر واقع نمی‌شوند، قبل از اینکه بیشتر مصرف کنید، با پزشک خود در این باره مشورت کرده و از او راه حل بخواهید.
