در این مقاله به درمان یبوست با استفاده از روش های خانگی، تب سنتی و درمان دارویی اشاره می کنیم و مزیت های هرکدام را بیان می کنیم، برای برطرف کردن یبوست ابتدا باید علت آن را تشخیص داد سپس به درمان آن پرداخت. با کابان مگ همراه باشید.
علائم یبوست کدام اند؟
ابتلا به یبوست از دیدگاه های مختلف، متفاوت است. برخی یکبار اجابت مزاج در روز را مناسب می دانند. برخی اجابت مزاج برای هر وعده غذایی را مناسب می دانند. به طور کلی اگر کمتر از یکبار در روز اجابت مزاج دارید و اجابت مزاجتان سخت و دشوار است به یبوست مبتلا هستید.
مدفوع سخت و دشوار، مدفوع خشک، مدفوع تکه تکه، احساس پر بودن بعد از اجابت مزاج، نفخ شکم، گاز شکم زیاد و حرکات روده کم و آهسته از علائم مهم یبوست هستند.
علت یبوست چیست؟
یبوست دلایل مختلفی دارد، به زبان ساده تر عوامل زیادی دست به دست هم می دهند و یک فرد دچار یبوست می شود. کم تحرکی، چاقی، رژیم غذایی نامناسب (مصرف غذاهای سرخ کردنی)، کم نوشیدن آب، استرس، مصرف برخی دارو ها، کمبود برخی مواد معدنی، سبک زندگی نامناسی، پیری، مشکلات هورمونی و برهم خوردن تعادل باکتری های روده از این عوامل هستند. در ادامه به صورت مختصر به هر کدام از این دلایل اشاره خواهد شد.
کم تحرکی و چاقی
این دو عامل ایجاد یبوست در واقع یک اژدهای دو سر هستند. کم تحرکی یکی از عوامل مهم چاقی است و چاقی هم یکی از دلایل کم تحرکی است. فردی که چاق باشد تمایلی به تحر ک و فعالیت بدنی ندارد و فردی هم که تحرک بدنی کمی داشته باشد به مرور چاق می شود.
اضافه وزن یک دلیل عمده برای بروز یبوست است. حجم زیاد چربی به ویژه در ناحیه شکم می تواند بر روی حرکت طبیعی مدفوع در روده ها و هضم و جذب بهتر غذا تاثیر بگذارد.
از نظر طب سنتی چاقی از سردی ناشی می شود. سردی بدن باعث پایین آمدن دمای بدن می شود و سوخت و ساز کاهش پیدا می کند و چاقی حاصل می شود. سردی در دستگاه گوارش می تواند باعث به وجود آمدن بیماری هایی مانند رفلاکس معده و یبوست شود.
رژیم غذایی نامناسب
مصرف زیادغذاهای سرخ کردنی مانند فست فود ها یکی از مهمترین عوامل یبوست است. غذاهایی مانند انواع ساندویچ، پیتزا، سیب زمین سرخ کرده و … در بروز و تشدید یبوست موثر هستند. علاوه بر این در هنگام مصرف انگونه غذا ها از نوشیدنی های ناسالم مانند نوشابه های گازدار و سس ها که سرشار از نمک و روغن هستند هم از عوامل بسیار تاثیر گذار بر یبوست هستند. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است پس از مصرف خوراکی ها پرهیز کنید.
کم نوشیدن آب و دهیدراته شدن بدن
یکی از عوامل مهم بروز یبوست کم آبی و دهیدراته شدن بدن است. محل جذب آب در بدن، روده بزرگ است وقتی بدن با بی آبی مواجه می شود با جذب آب از طریق مدفوع به جبران کم آبی می پردازد. با کم شدن آب مدفوع، خشک و سفت می شود و دفع آن را با مشکل مواجه می کند. نوشیدن آب به مقدار کافی از این اقدام بدن جلوگیری می کند و دفع مدفوع راحت تر می شود.
استرس
یکی از عوامل یبوست هم استرس است. البته استرس در بسیاری از بیماری ها دخیل است چون در هنگام استرس هورمون هایی از غدد بدن ترشح می شود که می تواند بر اندام های داخلی بدن اثر سوء داشته باشد. هورمون های ترشح شده در هنگام استرس می تواند بر دستگاه گوارش، آنزیم ها و عملکرد آن تاثیر بگذارد و دستگاه گوارش را از انجام وظایف اصلی بازدارد.
مصرف برخی دارو ها
بسیاری از دارو ها هم می توانند باعث ایجاد یبوست شوند از این دسته می توان به داروهای ضد افسردگی، ضد تشنج، داروهای ادرار آور، داروهای ضعیف کننده اسید معده، مکمل های غذایی مانند مکمل کلسیم و آهن، آنتی کولینرژیک ها و مواد مخدراشاره کرد.
مشکلات هورمونی
اختلال در عملکرد غده تیروئید، اختلال در عملکرد پانکراس (ابتلا به دیابت)، اختلال در عملکرد تخمدان ها و رحم (یائسگی، سندروم پیش از قاعدگی) و برخی از بیماری ها هم می تواند باعث یبوست شود که از این دست می توان به برخی بیماری ها مانند پارکینسون، آسیب ستون فقرات، مشکلات مربوط به دستگاه عصبی اشاره کرد.
کمبود برخی مواد معدنی
برخی مواد معدنی مانند منیزیم که الکترولیت بدن را به وجود می آورد هم می تواند با برهم زدن الکترولیت بدن باعث برخی مشکلات گوارشی از جمله یبوست شوند، مجموع مواد معدنی مانند منیزیم، سدیم، کلسیم، پتاسیم و … که در خون و در آب میان بافتی بدن حضور دارند همگی سیستمی را تشکیل می دهند که الکترولیت نامیده می شود. کمبود یکی از این مواد معدنی باعث بهم خوردن الکترولین بدن می شود. کمبود منیزیم می تواند الکترولیت بدن را برهم زند و در نهایت یبوست را به وجود بیاورد.
سبک زندگی نامناسب
عادات بد اجابت مزاج، نگه داشتن مدفوع برای مدت طولانی، نشستن طولانی مدت، خواب نامناسب و عدم فعالیت ورزشی از عوامل اصلی یبوست هستند.
بارداری
یکی دیگر از علت های رایج یبوست در زنان، بارداری است. در هنگام باردری با برگ شدن شکم، فشار زیادی به روده ها وارد می شود و سبب می شود حرکت روده ها کمتر شود و یبوست ایجاد شود که با پایین یافتن بارداری و زایمان، یبوست برطرف می شود.
بهترین راه درمان یبوست
خوشبخاتانه درمان های زیادی برای یبوست وجود دارد که می توان از آنها بهره برد. در ادامه به بررسی برخی روش های موثر اشاره می کنیم.
مصرف فیبر
فیبر در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد. این ماده مغذی می تواند یبوست را به راحتی از بین ببرد. میوه ها، سبزیجات خام، مغز ها و حبوبات حاوی مقدار زیادی فیبر هستند. انجیر، سیب، گلابی، گردو، فندق، پسته، بادام، گلابی، انگور، انواع توت، انواع سبزی، آلو، آلوئه ورا و آرد گندم کامل از این دست مواد غذایی هستند.
مصرف آب و مایعات
همانطور که در بالا گفته شد، روده بزرگ محل جذب آب است. بدن در مواجه با کم آبی، آب بیشتری از طریق روده بزرگ جذب می کند و درنتیجه مدفوع خشک می شود. مصرف مایعات بیشتر می تواند از ابتلا به یبوست جلوگیری کند و یا آن را درمان کند.
مایعاتی گرم بهتر از مایعات سرد هستند. خوردن یک لیوان آب گرم همراه با یک قاشق غذاخوری خاکشیر به صورت ناشتا در درمان یبوست بسیار موثر است. آب مرکبات و شربت هایی مانند سرکنگبین، بهارنارنج و شربت گلاب و تخم شربتی هم برای برطرف کردن یبوست و بی آبی بدن بسیار مناسب هستند.
تخم شربتی چیست؟ بررسی مهمترین خواص علمی تخم شربتی
یکی از نوشیدنی های مهم در رفع یبوست، نوشیدنی انجیر خشک است. ده عدد انجیر خشک را درون یک لیوان گلاب بریزید و اجازه دهید تا انجیر ها نرم شوند سپس بخورید. این نوشیدنی در درمان یبوست بسیار موثر است. نوشیدنی های گرم و انواع دم نوش های ملین مانند دمکرده گل محمدی، زنجبیل، اسطوخدوس، گل گاوزبان و بابونه هم در درمان یبوست موثر هستند.
مصرف قرص های بدون نیاز به نسخه پزشک
قرص هایی مانند سی لاکس، بیزاکودیل و رولاکس هم در داروخانه ها موجود هستند که بدون نیاز به نسخه پزشک به فروش می رسند که برای درمان یبوست به کار می روند. قرص های سی لاکس و رولاکس خاصیت ضد اسپاسم و ضد نفخ دارند و می توانند تنبلی روده را درمان کنند و باعث افزایش حرکات روده شوند.
سنوزوید ماده فعال موجود در این قرص ها است. از عوارض این قرص می توان به اسهال، استفراغ، اختلال در عملکرد کبد، لک و چروک صورت اشاره کرد.
بیزاکودیل هم یکی از قرص های برطرف کنده یبوست است که به صورت شیاف هم مصرف می شود و در داروخانه ها هم بدون نسخه پزشک در دسترس است. بیزاکویل یک ملین بسیار قوی است و مصرف بیش از آن می تواند عوارض جدی داشته باشد.
عوارضی مانند اسهال، استفراغ، درد شکم و برخی مواقع خونریزی مقعدی در استفاده از شیاف دیده می شود که در آن صورت باید سریعا مصرف را قطع کرده و به پزشک مراجعه کرد.
ماساژ و درمان یبوست
مالش دادن شکم با روغن هایی مثل روغن زیتون در جهت عقربه های ساعت در بهبود یبوست و راحتی در اجابت مزاج تاثیر به سزایی دارد.
درمان یبوست در طب سنتی
در طب سنتی به یبوست ام الامراض یا مادر بیماری ها گفته می شود و معمولا این بیماری در اثر تبلور بلغم جمع شده در بخش پایینی بدن و تبلور آن به سودا و یا سوختن صفرا و تبدیل آن به سودا به وجود می آید.
برای درمان یبوست در طب سنتی راه های زیادی عنوان شده است ولی یکی از روش های بی دردسر آن استفاده از مواد غذایی ملین با طبع گرم و تر است.
هفت عدد انجیر خشک+ پنج عدد قیسی خشک+ یک پَر فلوس را در یک لیوان گلاب از شب تا صبح خیس کرده و صبح ناشتا میل کنید. این نسخه را تا ۴۰ روز انجام دهید تا نشانه های بیماری از بین رود و در اسرع وقت به متخصص طب سنتی مراجعه کنید.
سخن آخر
اگر مطالب گفته شده در این مطلب برایتان مفید بود ما را از نظرات خود بهره مند سازید و این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
