در این مقاله از کابان مگ به نکات و ترفندهای مهم در خصص پرورش و نگهداری از انواع کاکتوس ها اعم از گلدار و بی گل، تیغ دار و بدون تیغ و همچنین معرفی بهترین گونه های کاکتوس برای نگهداری و پرورش در حیاط و در فضل زمستان پرداخته ایم.
نگهداری از کاکتوس و ترفندهای آن در زمستان
کاکتوس‌ها به تازگی محبوبیت روز افزونی میان دوست داران گل‌ها و گیاهان پیدا کرده‌اند. جدا کردن این گیاهان خاردار از زادگاهشان، یعنی بیابان‌ها و مناطق گرمسیر و منتقل کردن آن‌ها به مناطق سردسیر چندان با گیاه سازگار نیست و گیاه نیاز به زمان و عواملی برای سازگاری با شرایط کنونی دارد.
این عوامل، کارهای بسیار ساده و کوچکی‌اند که هر فردی با ساده‌ترین مواد اولیه می‌تواند آن‌ها را برای کاکتوس‌های خود فراهم کرده و محیط دل‌نشین و راحتی برای رشد و مقاومت کاکتوس‌ها در برابر سرمای زمستان، فراهم سازد!
اما این عواملی که اشاره کردیم چه ها هستند و چگونه کاکتوس‌های ما را در زمستان مقاوم می‌کنند؟ اول از همه این عوامل و چگونگی انجام آن‌ها و نگهداری از کاکتوس در زمستان به این بستگی دارد که کاکتوس خود را داخل خانه نگه می‌دارید یا بیرون؟
برای کاکتوس‌های داخل خانه لازم است محیطی مناسب از لحاظ دما برای آن‌ها فراهم کنید و در عین حال به آب کافی (ماهی یک بار آب دهی کافی ست) و نور خورشید دسترسی داشته باشند. برای کاکتوس‌های بیرون خانه، آب بسیار کمتری لازم بوده و باید در زمستان پارچه‌ای بر روی آن‌ها بی اندازید تا سرمازده نشوند.
در این مطلب، همه نکات و موارد مربوط به محافظت و تقویت کاکتوس‌های بیرون خانه و حیاط در مقابل سرما و همچنین نحوه مراقبت و کمک به رشد کاکتوس‌های داخل خانه را به‌طور کامل برای شما و کاکتوس‌هایتان فراهم کرده‌ایم. در آخر هم بهرتین کاکتوس های مناسب برای پرورش در حیاط و بیرون از خانه را نام برده ایم.
آماده سازی کاکتوس قبل از فرا رسیدن زمستان
اولین کاری که باید قبل از رسیدن سرمای زمستان انجام دهید این است که کاکتوس‌ها را به خاکی قوی و حاصل خیز منتقل کنید. کاکتوس‌های شما برای مقابله با سرما باید کاملاً آماده باشند و به تمامی مواد مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند.
کاکتوسی که در سایر اوقات سال ضعیف و ناخوش احوال است، به هیچ‌وجه قادر به تحمل سرمای زمستان نخواهد بود و این کار بر عهده شماست که تا حد امکان آن‌ها برای تحمل سرما آماده کنید. اگر موارد زیر را به خوبی انجام دهید، شانس کاکتوس‌هایتان را برای زنده ماندن در سرما چند برابر می‌کنید.
اول از همه باید خاک مورد علاقه ریشه کاکتوس‌ها را تهیه کنید. تهیه این خاک بسیار راحت بوده و می‌توانید آن را در خانه هم آماده کنید. برای انجام این کار، خاکی مقوی و حاصل خیز را با ۱.۳ ماسه ترکیب کنید.
این خاک ترکیبی، مناسب‌ترین خاک برای ریشه‌ها و خود کاکتوس است و تمامی مواد مقوی و مورد نیاز کاکتوس را فراهم می‌کند. چنانچه دسترسی به ماسه یا خاک قوی ندارید، می‌توانید خاک مناسب کاکتوس را از هر گلخانه‌ای تهیه کنید.
مرحله بعدی کود دهی به کاکتوس‌هاست! چند ماه قبل از شروع زمستان، به دنبال کودی مقوی و مناسب بگردید و از آن برای تقویت کاکتوس‌های خود استفاده کنید.
انجام این کار در زمان مناسب و قبل از فرا رسیدن سرمای زمستان بسیار مهم است و به کاکتوس‌ها زمان کافی برای استفاده از کود و دریافت انرژی و مواد مغذی لارم از آن را می‌دهد. با رعایت تمامی این نکات دیگر مورد خاصی برای نگرانی باقی نمی‌ماند و بیشتر کارهای ضروری انجام شده!
ترفندهای نگهداری از کاکتوس داخل خانه در طول فصل زمستان
مراقبت و نگهداری از کاکتوس داخل خانه و کمک به رشد مناسب آن‌ها در زمستان زمین تا آسمان با مراقبت از آن‌ها در بیرون خانه فرق دارد و این به خاطر دمای داخل خانه و قابل کنترل بودن آن است که به راحتی می‌توان آن را طوری تنظیم کرد که با کاکتوس سازگار باشد.
اگر کاکتوس با کمبود نور آفتاب مواجه شود، می‌توان آن را با لامپ‌ها و نورهای جایگزین، جبران کرد. موارد زیر به شما در مراقبت از کاکتوس‌ها در طول ماه‌های سرد کمک می‌کند.
آبیاری کاکتوس داخل خانه در زمستان
در فصل زمستان، کاکتوس به آب زیادی احتیاج ندارد و ماهی یک بار آبیاری نیاز گل را به‌طور کامل بر طرف می‌سازد. حتماً قبل از آبیاری از خشک بودن خاک گلدان، اطمینان حاصل فرمایید.
اینکه در هر بار آبیاری چه مقدار آب به هر کاکتوس بدهید، بستگی به نوع کاکتوس دارد و هر نوع با دیگری متفاوت است، اما در کل مقدار آبی که در زمستان مصرف می‌کند تفاوت چندانی با فصل‌های گرم ندارد، پس همان رویه قبلی خود را ادامه دهید.
نکاتی برای آبیاری کاکتوس‌ها
هنگام آبیاری این نکته را به خاطر داشته باشید که کاکتوس‌ها به بیابان‌های خشک و گرمی تعلق دارند که به سختی در آن آبی پیدا می‌شود، ولی با این حال به خوبی دوام آورده و رشد می‌کنند.
پس سعی کنید به اندازه و درست آن‌ها را آبیاری کنید، چون‌که آب زیاد نه تنها فایده‌ای برای آن‌ها ندارد بلکه باعث پوسیدگی ریشه و در نتیجه خود گیاه می‌شود.
خاکی که کاکتوس را در آن کاشته‌اید، نقش بسزایی در حفظ سلامت ریشه و تنه گیاه دارد. خاک ایده آل کاکتوس باید به گونه که باشد که آب را در خود نگه ندارد و به راحتی آن را دفع کند، مانند ماسه که باید آن را با خاک مورد نظر خود، مخلوط کنید.
در صورتی که از چندین گونه مختلف کاکتوس استفاده می‌کنید و نمی‌دانید به چه مقدار آب احتیاج دارند، حتماً در مورد آن‌ها به اندازه کافی تحقیق و مطالعه کنید تا ناخواسته آسیبی به آن نرسانید.
دمای مناسب کاکتوس داخل خانه در زمستان
برای کاکتوس‌هایی که در طول زمستان داخل خانه نگهداری می‌کنید، دمای محیط نقش اساسی ایفا می‌کند. دمای ایده آل برای کاکتوس‌ها در زمستان بین ۱۸ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد است. پس حتماً دمای محیط را کنترل کرده و آن را در همین حد نگه دارید.
نکاتی در مورد کنترل دمای محیط
می‌دانید که دمای محیط تأثیر بسزایی در رشد و سلامت هر گیاهی دارد و در صورت ناسازگاری با گیاه، صدمات زیادی به آن وارد می‌سازد. به همین منظور، سعی کنید دما را هر چند ساعت یک بار کنترل کرده و آن را تا حد امکان ثابت و بدون نوسان نگه دارید.
برخی روزها هوا بیش از اندازه سرد شده و به کاکتوس‌ها صدمات جبران ناپذیری وارد می‌سازند. در این روزها مراقب آن‌ها باشید و حتماً هر ساعت دمای محیط را کنترل کنید. به طور کلی هوای بیرون هر چقدر هم سرد باشد، هوای داخل خانه که کاکتوس‌ها در آن قرار دارند، نباید کمتر از ۱۲ درجه سانتی‌گراد باشد.
اگر کاکتوس‌ها را در کنار در یا پنجره‌ای گذاشته‌اید، بهتر است مکان آن‌ها را به‌طور موقت تا زمانی که هوا رو به گرمی برود، به جای بهتری منتقل کنید. چون‌که هر چقدر هم هوای داخل خانه گرم باشد، قرار گرفتن در نزدیکی در و پنجره برای کاکتوس‌ها ایده آل نبوده و به آن‌ها صدمه می‌زند.
نور خورشید مناسب کاکتوس داخل خانه در زمستان
در ماه‌های زمستان، نور خورشید بسیار ضعیف‌تر شده و به همین دلیل اغلب مردم دچار کمبود ویتامین دی (D) می‌شوند.
کمبود ویتامین دی در بدن، انسان را در مقابل بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و … ضعیف می‌سازد که گیاهان و گل‌ها هم از این قاعده مستثنا نیستند. به همین دلیل گل‌ها در زمستان رنگ پریده و ناخوش به نظر می‌رسند.
اینکه کاکتوس‌ها در روز به چه مقدار نور خورشید احتیاج دارند هم به نوع کاکتوس بستگی دارد و حتماً تحقیقات کافی در مورد انواع کاکتوسی که در اختیار دارید انجام دهید. برای برخی کاکتوس‌ها روزانه ۴ ساعت نور خورشید کافی است، اما برای برخی دیگر ۶ ساعت.
بعد از کسب اطلاعات کافی در مورد کاکتوس‌های خود، نورگیر ترین نقطه خانه را پیدا کنید و کاکتوس‌ها را به آنجا (با رعایت فاصله کافی از در و پنجره) منتقل کنید.
نکاتی در مورد نور مورد نیاز کاکتوس‌ها
اگر خانه شما نورگیر نیست و کاکتوس‌ها در طول روز به نور کافی دسترسی ندارند، می‌توانید کمبود نور را با استفاده از نور مصنوعی مانند لامپ‌های هالوژن، ال ای دی (LED) و… جبران کنید.
نور مصنوعی نیاز کاکتوس‌ها را به نور خورشید، به خوبی رفع کرده و همچنین گرمای کافی برای کاکتوس‌هایی که در معرض سرما قرار دارند، فراهم می‌کند.
این را به خاطر داشته باشید که هر چقدر نور برای رشد و زنده ماندن کاکتوس‌ها ضروری است، نور بیش از حد به همان اندازه مضر بوده و آسیب‌های فراوانی از جمله، تغییر رنگ، رشد غیر طبیعی، آفتاب سوختگی و … برای آن‌ها به دنبال دارد.
این مورد هم همان‌طور که گفتیم به نوع کاکتوس بستگی دارد و در صورت ناآگاه بودن، قبل از نصب نور مصنوعی، اطلاعات کافی در این مورد کسب کنید.
ترفندهای نگهداری از کاکتوس بیرون خانه و حیاط در زمستان
مراقبت از کاکتوس‌های بیرون خانه در طول سال، به خصوص در سرما کمی پیچیده‌تر است و ترفندهای خاص خود را دارد. از طرفی هم به تلاش بیشتری احتیاج دارد. برخی از گونه‌های کاکتوس تحمل بیشتری در مقابل سرما داشته و نیازی به مراقبت ندارند اما به طور کلی نکاتی را باید در مورد همه آن‌ها رعایت کنید.
به‌طور مثال میزان آبیاری کاکتوس‌ها در فصل زمستان باید خیلی کمتر از سایر فصول باشد و همچنین پارچه‌ای برای محافظت از سرما بر روی آن‌ها بی اندازید.
موارد زیر تمام اطلاعات مورد نیاز، در مورد مراقبت از انواع کاکتوس از جمله گلدار و تیغدار در طول زمستان در بیرون از خانه و حیاط را برای شما فراهم می‌کند.
آبیاری کاکتوس بیرون از خانه در زمستان
به طور کلی کاکتوس‌ها در روزهای گرم فقط ماهی یک بار به آب احتیاج دارند اما در فصول سرد اوضاع کمی متفاوت است و در این مواقع اصلاً نیازی به آبیاری ندارند.
در زمستان بهتر است کنترل اوضاع را به دست طبیعت بسپارید و اجازه دهید روال عادی خود را در پیش بگیرد. اگر لازم بود کاکتوس‌ها از آبی که از ذوب شدن برف‌ها به وجود می‌آید، استفاده می‌کنند.
حتی اگر برف هم ذوب نشود هیچ مشکلی به وجود نمی‌آید، اما اگر کاکتوس‌ها را آبیاری کنید و هوا به‌طور ناگهانی سرد شود، کاکتوس‌ها از ریشه منجمد شده و در نتیجه از بین می‌روند.
همچنین کاکتوس‌هایی که چندین سال است در محیط بیرون کاشته‌اید تا الان به محیط بیرون و روال تغییر آب و هوا خو گرفته‌اند و قبل از شروع زمستان آب مورد نیاز خود را ذخیره خواهند کرد.
جلوگیری از تجمع آب دور کاکتوس
در طول زمستان، روزها به یک اندازه سرد نیستند و بعضی روزها هوا چند درجه گرم‌تر می‌شود. این چند درجه گرم‌تر شدن هوا، بهترین زمان برای ذوب شدن برف‌هایی است که در طول چندین روز جمع شده‌اند و این زنگ خطری است برای تمامی گیاهانی که در جاهای آبگیر روییده‌اند؛ زیرا اگر آب در جایی که گیاه روییده ذوب شده و پس از سرد شدن دوباره هوا، آب یخ بزند، گیاه به کلی نابود می‌شود.
کاکتوس‌ها هم مانند سایر گیاهان، اگر دچار چنین مشکلی شوند، به طور قطع خواهند مرد. پس اگر کاکتوس‌ها را در جای آبگیری کاشته‌اید حتماً آن‌ها را به مکان بهتری انتقال دهید. اگر کاکتوس‌ها را در گلدان کاشته‌اید، بهترین جا برای آن‌ها بر روی پله‌ها یا هر جایی است که ارتفاعش بلندتر از سطح زمین باشد.
محافظت از کاکتوس در حیاط در مقابل سرما
در نگهداری از انواع کاکتوس مانند گلدار و یا تیغدا ر در حیاط و بیرون خانه در فصل زمستان و برف باید دقت داشت که برف صدمه چندانی به کاکتوس وارد نمی‌کند و نیازی نیست که در روزهای برفی نگران آن‌ها باشید. چیزی که باید شما را نگران کند سرما و کولاک بعد از برف است که برای کاکتوس‌ها تهدید بسیار بزرگی به شمار می‌رود.
اولین قدم ترفند برای محافظ از کاکتوس‌های بیرون، چه آن‌هایی که در باغچه کاشته‌اید و چه آن‌هایی که در گلدان قرار داده‌اید، این است که آن‌ها را با پارچه‌ای سبک و نازک بپوشانید.
پارچه‌ای که در این مورد به کار می‌برید نباید کلفت و سنگین باشد که جلوی نفس کشیدن گل را بگیرد و نباید این‌قدر نازک باشد که توانایی محافظت از گل را در مقابل یخبندان یا کولاک نداشته باشد. بهترین گزینه برای این مورد پارچه کنفی است که تمام موارد بالا را شامل می‌شود.
بهترین کاکتوس برای حیاط و فصل زمستان
برخی از گونه‌های کاکتوس تحت هیچ شرایطی توان مقابله با سرما و زمستان را ندارند و هر چقدر هم تلاش کنید بی‌فایده است.
چنانچه در مناطق سردسیر زندگی می‌کنید و زمستان‌های بسیار سردی را در پیش دارید، حتماً در انتخاب گونه مناسب کاکتوس دقت کنید. چند نمونه از کاکتوس‌های مقاوم در برابر سرما برای کاشتن و نگهداری در حیاط و بیرون از خانه را در ادامه آورده ایم.
گلابی خاردار یا اوپونتیا فراجیلیس
گلابی خاردار (Opuntia fragilis) توانایی بقا در دمای منفی ۳۷ درجه سانتی‌گراد را دارند و در واقع یکی از مقاوم‌تری کاکتوس‌هایی است که در سردترین نقاط جهان دوام خواهد آورد.
این نوع کاکتوس در طول سال شکوفه‌های زیبایی می‌دهد، همچنین میوه‌اش قابل خوردن و بسیار مفید است. شکوفه‌های رنگی و زیبای این کاکتوس فقط سالی یک بار خود را نشان می‌دهند.
خارهای این گل اگرچه زیبا ولی خیلی تیزند و حتی ممکن است طول آن‌ها به ۲.۵ سانتیمتر برسد. خود کاکتوس هم نسبت به سایر کاکتوس‌ها رشد زیاد دارد و به دلیل همین جثه بزرگش گزینه ایده آلی برای کاشتن در حیاط یا باغچه، به شمار می‌رود.
کاکتوس ستاره‌دار
کاکتوس ستاره‌دار یا اسکوباریا ویویپارا به سرمای غیر قابل تحمل و سوزناک، خو گرفته و تقریباً تاب تحمل سخت‌ترین شرایط جوی و محیطی را دارد. جزو گونه‌های کوچک کاکتوس بوده و در بهترین حالت طولش به ۱۲ سانتیمتر می‌رسد و به نام‌های کاکتوس کندو و دم روباهی نیز شناخته می‌شود.
جزو سرسخت‌ترین گونه‌های کاکتوس به شمار می‌رود که حتی در دمای منفی ۱۷ درجه هم زنده می‌ماند. زادگاه این گونه به کشورهایی مانند کانادا و مکزیک باز می‌گردد و می‌توان آن را در هر جای این کشورها به وفور یافت. به علاوه این گونه کاکتوس جزو تنها ۴ گونه کاکتوس است که در شرایط جوی، کشوری به سردی کانادا زنده می‌ماند.
سرتاسر این کاکتوس با خارهای تیزی پوشیده شده است و اوایل بهار شکوفه‌های صورتی رنگش شروع به خودنمایی می‌کنند که در اواخر همین فصل تبدیل به میوه‌های سبز رنگی خواهند شد.
کاکتوس جام شاه
گل‌های کاکتوس جام شاه یا اچینوسرئوس ترایگلوکدیئدس در طول فصل بهار شروع به شکوفه دادن کرده و سرتاسر گیاه را فرا می‌گیرند، گل‌های قرمز رنگ و زیبایی که یکی از دلایل اصلی محبوبیت این کاکتوس در میان مردم است. جثه این کاکتوس نسبتاً بزرگ بوده و گزینه مناسبی برای پر کردن باغچه‌های بی گل و گیاه است.
دلیل قرار گرفتن کاکتوس جام شاه در لیست کاکتوس‌های مقاوم در برابر سرما این است که توان مقابله با سرمای منفی ۱۲ درجه سانتی‌گراد را دارد.
کاکتوس اپونتیا هومیفوزا
یکی از گونه‌های کاکتوس مناسب حیاط و فصل زمستان و سرما، گلابی خاردار شرقی یا اپونتیا هومیفوزا است که مانند سایر گونه‌های این نوع کاکتوس، توان مقابله با سردترین شرایط را دارد و هر طور شده خود را تا بهاری دیگر زنده نگه می‌دارد.
جالب‌ترین خصوصیت این گیاه این است که مواد ضدیخی در خود دارد که از منجمد شدن گیاه در طول زمستان جلوگیری می‌کند.
رشد این گیاه بیشتر به سمت اطراف خود بوده و از لحاظ طولی رشد آن‌چنانی ندارد. در نقاطی مانند آمریکا این کاکتوس به وفور یافت می‌شود که به‌طور میانگین حدود ۳۰ سانتیمتر رشد می‌کنند؛ اما در نقاط گرمسیر مانند آمریکای جنوبی که شرایط جوی با گیاه سازگار است، طول گیاه به ۱.۸۰ سانتیمتر خواهد رسید.
اواخر بهار شاهد شکل‌گیری گل‌های زرد رنگی بر روی این کاکتوس خواهید بود که پس از مدتی به میوه‌های نارنجی رنگ تبدیل می‌شوند.
چولا یا سیلندرو اپونتیا
کاکتوس چولا هم نوع دیگری از کاکتوس‌های بزرگ جثه است که رشدش به رشد درختان بی‌شباهت نیست؛ مانند درختان شاخه شاخه بوده و رو با بالا رشد می‌کند، تفاوتی که با رختان دارد این است که امکان رشد بیشتر از ۳ متر برای چولا امکان‌پذیر نیست.
از نظر مقاومت در برابر سرما، جزو مقاوم‌ترین کاکتوس‌ها بوده و تا دمای منفی ۳۴ درجه سانتی‌گراد در سرما طاقت خواهد آورد.
خارهای این کاکتوس به حدی زیادند که حتی قادر به دیدن خود کاکتوس نخواهید بود. این خارها با کوچک‌ترین تماسی شما را زخمی کرده و بیرون کشیدن آن‌ها خیلی دردناک و سخت است. به همین منظور برای خانوارهایی که بچه خردسال یا حیوان خانگی دارند، مناسب نیستند و فقط باید از دور به آن‌ها نگاهی بیاندازید، نه بیشتر.
گل‌های این کاکتوس در اواخر بهار یا اوایل تابستان خود را نشان می‌دهند، ظاهر آن‌ها لیوانی شکل بوده و در رنگ‌های مختلفی مانند زرد، سبز، قرمز و نارنجی، ممکن است ظاهر شوند.
پیرمرد کوه‌های آند یا اورئوسرئوس سلسیانوس
اورئوسرئوس سلسیانوس از بهترین انواع کاکتوس برای نگهداری در فصل زمستان در حیاط است. نام‌گذاری عجیب این کاکتوس به دلیل ظاهر عجیبی است که دارد. موهای سفید این کاکتوس این نام عجیب و غریب را به او داده و باعث شده شباهت زیادی به ریش پیرمردان داشته باشد.
این موهای سفید، فقط برای دادن ظاهر خاص به کاکتوس رشد نکرده‌اند و دلیل وجود آن‌ها حفاظت از کاکتوس در مقابل سرمای زمستان است. البته برای مناطقی که زمستان‌های بسیار سردی دارند گزینه مناسبی نبوده و شانس بقایش در این نقاط خیلی پایین است.
سخن آخر
همه انواع کاکتوس در زمستان به مراقبت و نگهداری ویژه احتیاج دارند، حالا چه کاکتوس‌های داخل خانه باشند و چه بیرون خانه. کاکتوس‌ها باید چندین ماه قبل از شروع زمستان به خاک مناسب، آب و نور کافی دسترسی و همچنین زمان کافی برای سازگاری و خو گرفتن با تغییر دما داشته باشند. برای کمک بیشتر می‌توانید از انواع مختلف کودهای تقویتی استفاده کنید.
